Τι θα συμβεί στην εξωτερική πολιτική των Η.Π.Α. αν εκλεγεί είτε ο Donald Trump είτε η Kamala Harris;
Στον απόηχο των πολιτικών εξελίξεων στις Η.Π.Α. μετά την παραίτηση του νυν προέδρου Τζο Μπάιντεν από την προεδρική κούρσα, την ανάδειξη της Κάμαλα Χάρις ως νέας υποψηφίου του Δημοκρατικού Κόμματος και της απόπειρας δολοφονίας κατά του τέως προέδρου και νυν υποψηφίου Ντόναλντ Τραμπ, η χώρα μπαίνει στην τελική ευθεία για τις εκλογές του Νοεμβρίου. Αυτές οι εκλογές θα καθορίσουν πολλά πράγματα λόγω της διαμετρικής ιδεολογικής αντίθεσης μεταξύ των δύο υποψηφίων. Ένα από τα πιο σημαντικά πεδία τα οποία θα αλλάξουν ριζικά όποιος και να εκλεγεί είναι αυτό της εξωτερικής πολιτικής της χώρας με τον μεν Τραμπ να υποστηρίζει μια πολιτική με αυστηρό επίκεντρο τον απομονωτισμό της χώρας, την δε Δημοκρατική Καμάλα Χάρις, να υποστηρίζει μια πολιτική που θέλει τις Η.Π.Α. κυρίαρχο έθνος του πλανήτη στηριγμένη στις πλάτες των συμμάχων της. Το παρόν άρθρο θα επιχειρήσει να αναλύσει αυτές τις δύο “φιλοσοφίες”.
Ξεκινώντας από το σχέδιο του τέως προέδρου για την αμερικανική εξωτερική πολιτική, ο Τραμπ θέλει να αλλάξει την θέση των Η.Π.Α. και να την μετατρέψει από τον «παγκόσμιο υπερήρωα» τον ρόλο του οποίου επιτελεί έως τώρα (παρεμβαίνοντας όπου και όποτε κρίνει αυτή απαραίτητο βάσει του συμφέροντος της) σε μια πιο «ήρεμη δύναμη» η οποία θα επεμβαίνει όπου είναι αναγκαίο προκειμένου να προστατέψει τα συμφέροντα των πολιτών της, σταματώντας έτσι να αντιμετωπίζει τις ένοπλες δυνάμεις της χώρας ως ένα μέσο επιβολής ισχύος και επίδειξης δύναμης.
Αξιοσημείωτο είναι σε αυτό το σημείο το γεγονός ότι αυτό είχε αποπειραθεί να πράξει και επί της πρώτης θητείας του στον Λευκό Οίκο, όταν προχώρησε σε συμφωνία για την αποχώρηση των αμερικανικών Ε.Δ. από το Αφγανιστάν το 2020 το οποίο ολοκλήρωσε ο νυν πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν, θέτοντας την βάση για την λήξη της εικοσαετούς παρουσίας των ΗΠΑ στην χώρα της κεντρικής Ασίας. Περεταίρω στο θέμα της Μέσης Ανατολής ο Τραμπ έχει δηλώσει αρκετές φορές την αμετάκλητη υποστήριξή του προς το Ισραήλ. Αντίθετα όσον αφορά το ΝΑΤΟ ο τέως πρόεδρος έχει υποστηρίξει την επανεξέταση του ρόλου των Η.Π.Α. στην Συμμαχία καθώς θεωρεί ότι υπάρχουν χώρες εντός αυτής που εκμεταλλεύονται τις ΗΠΑ και την στρατιωτική τους υπεροπλία προκειμένου να μην πληρούν τις προϋποθέσεις που τίθενται για την συμμαχία, όπως για παράδειγμα το πλαφόν του 2% επί του ΑΕΠ στις αμυντικές δαπάνες. Τέλος στο μέτωπο της Ουκρανίας οι απόψεις του Τραμπ είναι ξεκάθαρες. Θέλει και υποστηρίζει ότι μπορεί να κάνει τον πόλεμο να τελειώσει σύντομα ενώ παράλληλα υποστηρίζει την μείωση της αμερικανικής βοήθειας προς το Κίεβο ώστε οι ευρωπαϊκές χώρες να υποχρεωθούν να αυξήσουν την δική τους και έτσι να καταστούν πιο αυτόνομες στρατιωτικά από τις ΗΠΑ αντί να βασίζονται σε αυτές υπό τον μανδύα της συμμαχίας.
Τι σημαίνουν όμως όλα αυτά; Σημαίνουν ότι η γενική ιδέα του Τραμπ για τις Η.Π.Α. είναι αυτή του «κοιμώμενου γίγαντα», δηλαδή της χώρας που αν και είναι η μεγαλύτερη δύναμη του πλανήτη δε θα έχει την πολιτική του μόνιμου παρεμβατισμού που ακολούθησε έως τώρα, αφήνοντας αντίθετα σε κάθε χώρα/σύμμαχό της την ευκαιρία να επιλύσει τις διαφορές που έχει με άλλα κράτη χωρίς την παρέμβαση της, χωρίς όμως να αρνείται το ενδεχόμενο αυτής της παρέμβασης στην περίπτωση που αυτή θα καταστεί αναγκαία.
Στο αντίπαλο στρατόπεδο βρίσκεται η νυν αντιπρόεδρος και εκλεκτή των Δημοκρατικών Κάμαλα Χάρις. Η πρώην γενική εισαγγελέας της Καλιφόρνια διεκδικεί την προεδρεία ως η πρώτη μαύρη γυναίκα στην ιστορία της χώρας (γιατί μετράει το μαύρη και γυναίκα είναι θέμα ενός άλλου άρθρου). Η εξωτερική πολιτική της Χάρις και του Τραμπ έχουν ένα κοινό: και οι δύο θέλουν να δουν την χώρα τους να επιστρέφει στον αδιαφιλονίκητο ρόλο της ως παγκόσμια υπερδύναμη, έναν ρόλο που τα τελευταία χρόνια αμφισβητούν χώρες όπως η Ρωσία και η Κίνα. Η ειδοποιός όμως διαφορά είναι ο τρόπος με τον οποίο θέλουν να το πετύχουν. Αφού προηγουμένως αναλύσαμε τον σχεδιασμό του Τραμπ μπορούμε να κάνουμε το ίδιο και για την Δημοκρατική υποψήφια.
Η Κάμαλα Χάρις όσον αφορά την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ θέλει σύσφιξη των ήδη υφιστάμενων σχέσεων και συμμαχιών που η χώρα ήδη έχει ανά την υφήλιο, πράγμα που εκ πρώτης όψεως φαίνεται υπέροχο για τους εταίρους της μεγάλης δύναμης του δυτικού μπλοκ. Ωστόσο πρέπει κανείς να αναρωτηθεί αν αυτή η σύσφιξη σχέσεων είναι για το καλό όλων ή νοείται μόνο ως εργαλείο για την προώθηση των αμερικανικών συμφερόντων.
Σε αυτήν την περίπτωση μάλλον ισχύει το δεύτερο, γεγονός που τεκμαίρεται από τις προτάσεις της νυν αντιπροέδρου για διάφορους τομείς της εξωτερικής πολιτικής της χώρας. Χαρακτηριστικά στο θέμα του ΝΑΤΟ η Χάρις υποστηρίζει την συνεχή προσήλωση των Η.Π.Α. στις διακρατικές συμφωνίες και συμμαχίες που διέπουν το ΝΑΤΟ. Βέβαια θα έλεγε κανείς ότι και λόγω της συμβολής των ΗΠΑ στην συγκεκριμένη συμμαχία, αυτή έχει καταστεί μάλλον ένα νέο είδος συμμαχίας της Δήλου/Αθηναϊκής Συμμαχίας και άρα αναμένεται η πλήρης υποστήριξη των εταίρων της Δύσης σε κάθε δράση που θα ζητήσουν οι Η.Π.Α. από την Συμμαχία. Ειδικότερα στο μέτωπο της Ουκρανίας η Χάρις έχει ταχθεί υπέρ της συνεχούς υποστήριξης από τις Η.Π.Α.(επομένως και του ΝΑΤΟ) προς το Κίεβο για «όσο χρειαστεί». Αυτό σημαίνει ότι αν κλιμακωθούν παραπάνω οι εχθροπραξίες κανείς δεν μπορεί να προβλέψει αν θα καταλήξει η Συμμαχία να υπερασπίζεται μια χώρα η οποία δεν αποτελεί καν μέλος της. Όσον αφορά την Μέση Ανατολή, η Δημοκρατική υποψήφια και ως αντιπρόεδρος έχει συνεχίσει την στρατιωτική βοήθεια προς το Ισραήλ η οποία έχει υπερβεί πλέον συνολικά τα 12 δισεκατομμύρια δολάρια. Παράλληλα προβαίνει και σε ένα παράδοξο: υποστηρίζει μεν το Ισραήλ στην προσπάθεια του να εξαλείψει την Χαμάς, συνεχίζει δε να ζητάει ανακωχή στην Γάζα. Αναρωτιέται λοιπόν κανείς εάν και όταν εκλεγεί, ποιο από τα δύο θα υποστηρίξει και τι συνέπειες θα έχει αυτό; Τέλος στο ζήτημα της Ταιβάν η Χάρις συνεχίζει να υποστηρίζει την αυτονομία του νησιού επιμένοντας σε ένα ζήτημα στρατηγικής αμφισημίας και ασάφειας.
Συμπερασματικά ο Τραμπ στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής ζητάει κυρίως την υποχρέωση των συμμάχων των Η.Π.Α. να επωμιστούν και οι ίδιοι τα βάρη του δυτικού μπλοκ ενώ ταυτόχρονα θα συνεχίσει να υποστηρίζει την στάση της Αμερικής ως παράγοντα ειρήνης και σταθερότητας στον κόσμο. Αντίθετα η Χάρις θέλει να επενδύσει παραπάνω στον ρόλο των Η.Π.Α. ως η ηγέτιδα δύναμη της συλλογικής Δύσης και να χρησιμοποιήσει αυτήν την θέση για να προωθήσει τα αμερικανικά συμφέροντα παγκοσμίως χωρίς να διστάσει να απαντήσει με δύναμη στις προκλήσεις των αντιπάλων των ΗΠΑ. Αυτό σημαίνει ότι οι εταίροι των Η.Π.Α. θα χρειαστεί να ακολουθήσουμε σαν «πιστοί σύμμαχοι» την νέα ηγεσία των ΗΠΑ σε ότι μέτωπο κρίνει αυτή απαραίτητο. Εἷς οἰωνὸς ἄριστος, ἀμύνεσθαι περὶ πάτρης έλεγε ο Όμηρος δια στόματος του Έκτορα τον 8ο αιώνα π.Χ. Αξίζει όμως το ἀμύνεσθαι περί τρίτου πάτρης;
Συντάκτης: Δημήτρης Ευαγγέλου
Οι απόψεις που αναφέρονται στο κείμενο είναι προσωπικές του αρθρογράφου και δεν εκφράζουν απαραίτητα τις θέσεις του What Politics Means και της συντακτικής ομάδας.
Απαγορεύεται η αναδημοσίευση του άρθρου από άλλες ιστοσελίδες χωρίς άδεια του What Politics Means. Επιτρέπεται η αναδημοσίευση των δύο έως τριών πρώτων παραγράφων με την προσθήκη ενεργού link για την ανάγνωση της συνέχειας στο What Politics Means. Οι παραβάτες θα αντιμετωπίσουν νομικά μέτρα.