Ο φετινός Μάιος έφερε νέες εξελίξεις στη πρώτη γραμμή του πολέμου Ρωσία – Ουκρανία, με τη Ρωσία να αντεπιτίθεται στην ουκρανική πλευρά αυτή τη φορά στα βορειοανατολικά του Χάρκοβο, της δεύτερης μεγαλύτερης πόλης της Ουκρανίας μετά το Κίεβο. Προτού όμως παρουσιαστούν τα τρέχοντα γεγονότα στο πολεμικό μέτωπο της χώρας, αξίζει να αναφερθούν συνοπτικά τα γεγονότα των περασμένων μηνών, χρονολογούμενα από την άνοιξη του 2022:

Απώτερος στόχος της Μόσχας από την 24η Φεβρουαρίου 2022, αποτελούσε η κατάκτηση της ουκρανικής πρωτεύουσας του Κιέβου, επιχείρηση η οποία απέτυχε παταγωδώς λόγω της ισχυρής αντίστασης των Ουκρανών, με αποτέλεσμα την υποχώρηση των ρωσικών στρατευμάτων από την περιοχή τον Μάρτιο του 2022. Η μεγάλη ουκρανική αντεπίθεση του φθινοπώρου 2022, οδήγησε στην απελευθέρωση της περιοχής της Χερσώνα και για άλλη μια φορά στην υποχώρηση των Ρώσων αυτή τη φορά γύρω από τον Δνείπερο ποταμό, με τους Ουκρανούς να σημειώνουν μια ακόμη σημαντική νίκη ύστερα εκείνης του Κιέβου. Ωστόσο τα δεδομένα ανατράπηκαν όταν στις 21 Μαΐου του 2023 η Μόσχα κατέλαβε την ανατολική πόλη του Μπαχμούτ με τη βοήθεια της παραστρατιωτικής ομάδας Βάγκνερ (Wagner Group), ύστερα αρκετών μηνών μαχών ανάμεσα στις δύο πλευρές, με περίπου 10.000 νεκρούς και με την ευρύτερη πόλη του Μπαχμούτ ερειπωμένη. Μια ακόμη σημαντική απώλεια για τους Ουκρανούς, ήταν εκείνη της ρωσικής κατάκτησης της πόλης της Αβντίβκα στη περιοχή του Ντονέτσκ τον Φεβρουάριο του φετινού έτους, στερώντας τους έτσι την ευκαιρία για ανάκτηση ελέγχου του Ντονέτσκ. Σχεδόν ολόκληρη η πόλη της Αβντίβκα έχει καταστραφεί, με το μεγαλύτερο ποσοστό από τους 30.000 κατοίκους της προπολεμικά να έχει μεταναστεύσει.

Ρωσία Ουκρανία πόλεμος

Σύμφωνα με δημοσίευμα των New York Times νωρίτερα τον Φεβρουάριο, τα στρατηγικά σημεία επιθέσεων της Μόσχας στην ουκρανική άμυνα, αποτελούν φυσικά η Αβντίβκα η οποία θεωρείται σημείο καμπής της εισόδου στη πόλη του Ντονέτσκ, η πόλη της Μάργινκα η οποία έχει επιτρέψει στους Ρώσους να στρέψουν τις δυνάμεις τους βορειοανατολικά στις περιοχές Vuhledar και Novomykhalivka, το χωριό Ρομπότινε στη περιοχή της Ζαπορίζια, η πόλη της Κρεμίνα στη περιοχή του Λουγκάνσκ, μέσω της οποίας οι Ρώσοι προσπαθούν να επιτεθούν βορείως στη πόλη Κοπιάνσκ και νοτίως στη πόλη Λυμάν, και τέλος το Μπαχμούτ με ρωσικές πολεμικές δραστηριότητες να σημειώνονται στη πόλη Τσασόβ Γιάρ  η οποία αποτελεί μέσο πρόσβασης στη πόλη Κραματόρσκ.

Το προηγούμενο έτος, η ουκρανική πλευρά σχεδίαζε για μήνες την αναμενόμενη αντεπίθεση της, προκαλώντας τον ισχυρό εφοδιασμό του μετώπου έκτασης 1.000 χιλιομέτρων από τους Ρώσους. Σκοπός του Κιέβου αποτελούσε –και συνεχίζει να αποτελεί- η είσοδος νοτίως της περιοχής της Ζαπορίζια, ώστε οι Ουκρανοί να μπορέσουν να περάσουν στην κατεχόμενη από το 2014 χερσόνησο της Κριμαίας. Στις 11 Ιουνίου, οι Ουκρανοί κατάφεραν να σπάσουν τις σχετικά αδύναμες άμυνες της Ρωσίας στο πρώτο στρώμα του μετώπου, κατορθώνοντας να απελευθερώσουν τρία χωριά νοτίως της περιοχής του Ντονέτσκ τα οποία ακολουθήθηκαν από ακόμη άλλα τέσσερα χωριά δύο ημέρες μετά στην ίδια περιοχή. Την 17η Ιουλίου, η Ουκρανία πραγματοποίησε χτύπημα στην τοποθετούμενη στη Κριμαϊκή χερσόνησο γέφυρα του Κέρτς, ενώ στις 30 Ιουλίου και 1η Αυγούστου σημειώθηκαν χτυπήματα με drones στη ρωσική πρωτεύουσα της Μόσχας, φέροντας τη διένεξη πλέον στο εσωτερικό του Ρωσικού κράτους. Την 24η Αυγούστου, ομάδα Ουκρανικών στρατευμάτων κατέφτασε στη δυτική ακτή της Κριμαίας, εξουδετερώνοντας περίπου 30 Ρώσους στρατιώτες, καθιστώντας το πρώτο επίσημο συμβάν στη περιοχή ύστερα της ρωσικής κατάληψης της Κριμαϊκής χερσονήσου το 2014. Τέσσερις ημέρες μετά οι ουκρανικές δυνάμεις επιτέθηκαν νοτίως της περιοχής της Ζαπορίζια απελευθερώνοντας το χωριό Ρομπότινε, ενώ δύο ημέρες αργότερα ουκρανικά drones χτύπησαν πολλαπλές περιοχές στην ενδοχώρα της Ρωσίας, στη μεγαλύτερη εναέρια επίθεση της Ουκρανίας απέναντι στον εχθρό της από τις απαρχές της εισβολής.

Όλα τα παραπάνω στοιχεία μας οδηγούν στη νέα αντεπίθεση που εξαπέλυσε η Ρωσία αυτή τη φορά βορειοανατολικά του Χάρκοβο την 10η Μαΐου, απειλώντας τα χωριά Βολτσάνσκ, Starytsya και Lyptsi.

Ρωσία Ουκρανία πόλεμος

 

Αναφορικά με το χωριό Βολτσάνσκ –περίπου 45 μιλίων μακριά από το Χάρκοβο-, η κατάσταση μοιάζει ολέθρια λόγω των συνεχών ρωσικών βομβαρδισμών που έχουν κατακλύσει την περιοχή. Σύμφωνα με πληροφορίες, το 60% του χωριού βρίσκεται υπό την επιρροή του Κιέβου, με το υπόλοιπο 40% να ελέγχεται από τη Μόσχα.

Ρωσία Ουκρανία πόλεμος

Πηγη: The Guardian

Έρευνες από το Βρετανικό Υπουργείο Άμυνας (MoD), αναφέρουν πως τα ρωσικά χτυπήματα στα ανατολικά του μετώπου αυξήθηκαν κατά 17% τον Απρίλιο σε σχέση με τον Μάρτιο, επικεντρωμένα γύρω από την Αβντίβκα και το Μπαχμούτ. Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, επιθέσεις στη πόλη Τσασόβ Γιάρ δυτικώς του Μπαχμούτ, οξύνθηκαν κατά 200% το χρονικό διάστημα Μαρτίου-Απριλίου, με το Υπουργείο Άμυνας της Βρετανίας να υποστηρίζει πως η Ρωσία προσπαθούσε να ανακτήσει και τη συγκεκριμένη πόλη. Εν ολίγοις, η Ρωσία έχει αποκτήσει περισσότερα εδάφη το φετινό έτος από ότι έχασε κατά τη διάρκεια της ουκρανικής αντεπίθεσης το καλοκαίρι του 2023, όπως υποστηρίζει η Φινλανδική εθελοντική ομάδα συλλογής πληροφοριών, αναλύσεων και δορυφορικών εικόνων από το πεδίο του ρωσοουκρανικού πολέμου, Black Bird.

Ρωσία Ουκρανία πόλεμος

Ρωσία Ουκρανία πόλεμος

Παρόλο «της προσπάθειας για απόσπαση της προσοχής της Ουκρανίας από άλλα μέρη του μετώπου σε αυτό του Χάρκοβο, είναι απίθανο η Ρωσία να χτίσει επαρκή πολεμική δύναμη ώστε να ανακτήσει τη πόλη του Χάρκοβο, δίχως να φέρει επιπλέον δυνάμεις στη περιοχή» καθυσυχάζει το Βρετανικό Υπουργείο Άμυνας. Κάτι τέτοιο μπορεί να επαληθευτεί και από τις δηλώσεις Πούτιν την 17η Μαίου, κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του στη σύμμαχο δύναμη Κίνα: «Δεν υπάρχουν τέτοια πλάνα σήμερα. Η Ουκρανία πυροδότησε ακριβώς στο κέντρο, στις κατοικημένες περιοχές του Μπέλγκοροντ. Και έχω πει δημοσίως πως αν αυτό συνεχιζόταν, θα αναγκαζόμασταν να δημιουργήσουμε μια ζώνη ασφαλείας».

Σε αντιδιαστολή με τα λεγόμενα Πούτιν ο Ουκρανός Πρόεδρος Βολοντιμίρ Ζελένσκι δείχνει ανήσυχος, καθώς σε συνέντευξη που παραχώρησε την 17η Μαϊου στο Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων (AFP) προειδοποίησε πως η Ρωσική αντεπίθεση στα βοειοανατολικά του Χάρκοβο, πιθανώς είναι το «πρώτο κύμα» ενός μεγαλύτερου χτυπήματος: «Σήμερα διαθέτουμε περίπου το 25% από αυτό που χρειαζόμαστε ώστε να υπερασπιστούμε την Ουκρανία. Για να μην έχει η Ρωσία εναέρια υπεροχή, ο στόλος μας πρέπει να έχει 120 με 130 αεροσκάφη» συμπλήρωσε ο Ουκρανός Πρόεδρος. Καλώντας για άλλη μια φορά τη διεθνή κοινότητα σε παροχή στρατιωτικής βοήθειας.  Οι νέες επιθέσεις στη περιοχή του Χάρκοβο, οδήγησαν τον Ζελένσκι στην υπογραφή νέων νόμων σχετικά με την επιστράτευση: Η νόμιμη ηλικία επιστράτευσης μειώθηκε από τα 27 στα 25 χρόνια, ενώ πλέον επιτρέπεται σε κρατούμενους σοφρωνιστικών ιδρυμάτων να κατατάγονται στον στρατό. «Τους χρειαζόμαστε όλους. Μεγαλύτερους ανθρώπους επειδή είναι περισσότερο έμπειροι στην ειδικότητα τους. Αλλά αν μιλάμε όσον αφορά κάποιες πολεμικές θέσεις, όπου πρέπει να υπάρχει αντοχή, φυσική κατάσταση και ψυχρότητα, αυτές οι θέσεις πρέπει να γεμίσουν με νέους ανθρώπους», όπως δήλωσε στο Al Jaazeera επικεφαλής επιστράτευσης της δωδέκατης Ταξιαρχίας Αζόφ, Yaroslava Kashka.

«24 ώρες το 24ωρο, το πεζικό τους εξακολουθεί να επιτίθεται, εμείς συνεχίζουμε να πολεμάμε τις επιθέσεις τους. Τουλάχιστον προσπαθούμε. Όποτε είναι εφικτό τους καταπολεμάμε. Προηγουμένως είμασταν τοποθετημένοι στη περιοχή του Μπαχμούτ, και τώρα μεταφερθήκαμε εδώ. Η κατάσταση είναι «φλέγουσα» εδώ. Δεν είχαμε οβίδες εκεί. Εδώ, τουλάχιστον διαθέτουμε οβίδες, ξεκίνησαν να τις διανέμουν. Έχουμε με κάτι να δουλέψουμε, να πολεμήσουμε» όπως αναφέρουν ουκρανοί στρατιώτες στη περιοχή του Χάρκοβο πλησίον του Βολτσάνσκ, περιγράφοντας το πολεμικό τοπίο εκεί.

Η πόλη του Χάρκοβο αλλά και οι ευρύτερες περιοχές γύρω από εκείνη, έχουν μετατραπεί σε πεδία ανελέητων χτυπημάτων και βομβαρδισμών από τη ρωσική πλευρά, τον Μαϊο με αρκετούς νεκρούς και τραυματισμένους: «Εχθές, ο συναγερμός αεροπορικής επιδρομής διήρκησε 16μιση ώρες. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη διάρκεια από τις απαρχές της εισβολής το 2022», όπως δήλωσε την 14η Μαϊου ο ανταποκριτής του Al Jazeera στο Χάρκοβο John Holman, αναφερόμενος στα ρωσικά χτυπήματα της προηγουμένης μέρας. Το Χάρκοβο βρίσκεται σε ακραία ανθρωπιστική κρίση: Σύμφωνα, με τον εκπρόσωπο του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (WHO) στην Ουκρανία Τζάρνο Χόμπιχτ, συνολικά 14.000 άνθρωποι έχουν εγκαταλείψει τη περιοχή του Χάρκοβο, ενώ οι 189.000 εναπομείναντες αντιμετωπίζουν «σημαντικούς κινδύνους εξαιτίας των παρόντων μαχών».

Με τις εξελίξεις να διαδέχονται η μια την άλλη, αποτέλει επείγουσα η παρακολούθηση της πορείας των ρωσικών δυνάμεων στο Χάρκοβο, καθώς παρά τις δηλώσεις Πούτιν για μη ύπαρξη πλάνου ανάκτησης του Χάρκοβο, ο Ρώσος Πρόεδρος φαίνεται πως δεν τηρεί πάντα τα λόγια του αν αναλογιστεί κανείς τις αρνητικές δηλώσεις του περί εισβολής στην Ουκρανία προ Φεβρουαρίου 2022.

Συντάκτης: Μαρία Ανδρίκου

Πηγές: 

Οι απόψεις που αναφέρονται στο κείμενο είναι προσωπικές του αρθρογράφου και δεν εκφράζουν απαραίτητα τις θέσεις του What Politics Means και της συντακτικής ομάδας.
Απαγορεύεται η αναδημοσίευση του άρθρου από άλλες ιστοσελίδες χωρίς άδεια του What Politics Means. Επιτρέπεται η αναδημοσίευση των δύο έως τριών πρώτων παραγράφων με την προσθήκη ενεργού link για την ανάγνωση της συνέχειας στο What Politics Means. Οι παραβάτες θα αντιμετωπίσουν νομικά μέτρα.