Άλλη μια χρονιά πανελλαδικών εξετάσεων για την εισαγωγή των υποψηφίων στην ανώτατη βαθμίδα εκπαίδευσης λαμβάνει χώρα. Η λέξη “Πανελλήνιες” έχει το δικό της πρόσημο σε κάθε ελληνικό σπίτι. Άλλοι αδιαφορούν για το σύστημα αυτό κι εν συνεχεία για το αποτέλεσμά του, άλλοι δηλώνουν απογοήτευση ή θυμό κι άλλοι βιώνουν αισθήματα ευχαρίστησης και υπερηφάνειας με το επιθυμητό αποτέλεσμα. Το μόνο σίγουρο είναι πως είναι ένα σύστημα που κρίνεται σε ατομικό επίπεδο με βάση την τελική έκβαση, με βάση το αν πέτυχες το στόχο σου ή όχι.
Αυτές τις μέρες “πλημμύρισαν” τα Μ.Κ.Δ. φράσεις που υποστήριζαν πως προσπαθούσαν να εμψυχώσουν τους εξεταζόμενους. Υπήρχαν δημοσιεύσεις, όπως “Ό,τι και να γίνει θα συνεχίσω να σε αγαπάω” ή “Ακόμη και αν αποτύχεις, θα είμαι εδώ για εσένα”. Σίγουρα ο καθένας μπορεί να τις ερμηνεύσει διαφορετικά, αλλά δεν μπορούμε να παραβλέψουμε ολιστικά και το αρνητικό τους πρόσημο. Εκείνο το πρόσημο που μόνο αρνητικό αντίκτυπο μπορεί να έχει στην ψυχολογία του/της υποψηφίου/ας που καλείται όχι μόνο να εξεταστεί στα εκάστοτε μαθήματα, αλλά και να “εξετάσει” τον εαυτό του/της και τις αντοχές του/της. Η αγάπη προς ένα πρόσωπο και το αποτέλεσμα σε μια σειρά εξετάσεων, όσο κρίσιμες κι αν αποτελούν αυτές, δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση προϋπόθεση του άλλου. Τα άτομα που μας αγαπάνε μάς στηρίζουν σε όποια μας απόφαση, είτε αυτή είναι να συμμετάσχουμε στις πανελλαδικές εξετάσεις για την εισαγωγή σε κάποια σχολή είτε να μην δώσουμε. Η ψυχολογία του ατόμου που καλείται να συμμετέχει πρακτικά στην πρώτη του δοκιμασία που ανοίγει το δρόμο προς την ενήλικη ζωή χρειάζεται να συνοδεύεται από θάρρος, πίστη στον εαυτό του και διάθεση για να γίνει όσο το δυνατόν καλύτερος για τον ίδιο και μόνο. Στο τέλος της ημέρας τον μόνο άνθρωπο που ουσιαστικά έχουμε είναι ο ίδιος μας ο εαυτός και χρειάζεται να κάνουμε ό,τι περνάει από το χέρι μας για να ξυπνάμε με χαμόγελο και όρεξη για να “παλέψουμε” για τη ζωή που ονειρευόμαστε. Στην προσπάθεια κανείς να δει τις πανελλήνιες και γενικά κάθε είδους εξέταση από μια πιο ρομαντική οπτική, μπορεί να ισχυριστεί πως αποτελούν μια γέφυρα προς την απέναντι πλευρά. Είναι πολύ όμορφο να έχουμε ευκαιρίες, δυνατότητες να εξελιχθούμε. Οι πανελλήνιες, λοιπόν, είναι απλώς μια ευκαιρία. Είτε την αρπάξεις είτε όχι, θα έχεις άλλες πόσες στη ζωή σου.
Και τι ορίζεται, λοιπόν, ως αποτυχία στις πανελλήνιες; Να μην περάσεις στην πρώτη σου επιλογή; Να μην σου αρέσει στην πορεία η σχολή που πέτυχες να εισαχθείς; Να μην έχεις την επαγγελματική αποκατάσταση που ονειρευόσουν μετά το πέρας των σπουδών ή μετά από χρόνια να εύχεσαι απλώς εκείνη η επιλογή στο μηχανογραφικό όταν ήσουν 17 χρονών να σε δικαιώνει ακόμη; Η επιτυχία και η αποτυχία είναι από τις πιο υποκειμενικές έννοιες για την ζωή του καθενός. Εμείς τις ορίζουμε, απλώς για την περίπτωση των πανελληνίων εμπλέκονται και αρκετοί εξωτερικοί παράγοντες, όπως είναι η οικογένεια, η κοινωνία, οι φίλοι κ.ο.κ. Ένας φαύλος κύκλος απόψεων “τρίτων” που επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό την κρίση ενός 17χρονου ατόμου που ακόμη δεν ξέρει αν προτιμάει το ποδόσφαιρο ή το μπάσκετ περισσότερο φερειπείν. Αλλά το τελευταίο δεν πειράζει γιατί μπορεί και να τα συνδυάζει, ενώ σε αυτή την περίπτωση χρειάζεται να είναι κατασταλαγμένο.
Είναι εξαιρετικά θετικό να ξέρεις τι θέλεις, να είσαι στοχοπροσηλωμένος. Να βαδίζεις με βάση μια συγκεκριμένη κατεύθυνση και να μην περιμένεις το εκάστοτε “GPS” να σου πει να στρίψεις δεξιά ή αριστερά στα σταυροδρόμια της ζωής σου. Έχει μεγάλη σημασία από νεαρή ηλικία να αναπτύσσουμε τα ενδιαφέροντα και τις κλίσεις μας, ώστε αυτό να αποτελέσει βασικό θεμέλιο για την επιλογή της ακαδημαϊκής μας κατεύθυνσης. Αλλά αυτό αποτελεί όλο και περισσότερο την εξαίρεση του κανόνα. Χρειάζεται να θυμόμαστε πως η σχολή βγάζει ειδικότητα και όχι προσωπικότητα. Σίγουρα οι σπουδές μας, η εργασία μας και ο κύκλος που θα αναπτύξουμε μέσα από όλα αυτά θα μας επηρεάσει στη ζωή μας, αλλά αυτό δεν συνεπάγεται πως δεν υπάρχει και φως στο τούνελ. Και τι γίνεται αν βάλουμε μια λανθασμένη επιλογή στο μηχανογραφικό; Ουσιαστικά, δεν γίνεται και κάτι τόσο ολέθριο, δεν έρχεται σίγουρα το τέλος του κόσμου, ούτε το τέλος των ονείρων και των στόχων μας. Υπάρχουν άπειρες διέξοδοι και αμέτρητες μελλοντικές επιλογές. Εξάλλου, μπορεί η σημερινή λανθασμένη μας επιλογή να μας οδηγήσει στην αυριανή ορθή. Όλα είναι άγνωστα. Σιγουριά και μέλλον δεν πάνε μαζί.
Καταληκτικά, σε όποια ηλικία και αν δώσεις πανελλήνιες είναι σίγουρο πως το συναισθηματικό πλαίσιο παραμένει το ίδιο. Έννοιες όπως ο φόβος, το άγνωστο και η προσμονή για το τέλος θα πλαισιώνουν την όλη διαδικασία. Είναι, όμως, μια διαδικασία με τελικό προορισμό. Είναι μια διαδικασία που θα κριθεί το αποτέλεσμά της μόνο όταν γνωρίζουμε πραγματικά τον εαυτό μας και πιστέψουμε σε αυτό το “κάτι” που θα μας κάνεις όντως ευτυχισμένους. Οι πανελλήνιες είναι ένας ψυχικός περισσότερο, παρά πνευματικός, αγώνας. Όποιος έχει αποφασίσει να αγωνιστεί και να προετοιμαστεί για αυτό οφείλει στον εαυτό του να αισθάνεται μόνο υπερηφάνεια και να μην σβήσει ποτέ η ελπίδα για το όποιο του όνειρο. Ο χρόνος περνάει σίγουρα διαφορετικά μέσα σε όλη αυτή τη διαδικασία διότι πρακτικά δεν ήμασταν και ποτέ στο παρόν. Στις πανελλήνιες είτε σκεφτόμαστε τι γνωρίζουμε για το εκάστοτε μάθημα από προηγούμενες χρονιές είτε ονειρευόμαστε το τελικό αποτέλεσμα και τη ζωή που ακολουθεί. Θέλει, όμως, προσοχή μην κοιτώντας το “εκεί” χάσεις το “εδώ”. Και το “εδώ” περιλαμβάνει έναν άνθρωπο που προσπαθεί για τους στόχους του και μόνο κερδισμένος μπορεί να καταλήξει. Όποιος, λοιπόν, αποφάσισε να αγωνιστεί σε ένα πολύ ιδιαίτερο “άθλημα”, αυτό των Πανελληνίων, να θυμάται ένα μόνο πράγμα: Τον “νικητή” και τον “χαμένο” δεν τον βγάζει κανένας ουδέτερος διαιτητής. Τον “νικητή” και τον ‘χαμένο” τον βγάζει ο διαιτητής των ονείρων και των στόχων μας, δηλαδή ο ίδιος μας ο εαυτός.
Συντάκτης: Ελένη Τζέλιου