Γιατί επελαύνειη ιδεολογία της Ακροδεξιάς κατά μήκος και πλάτος της Ευρώπης; Ποια είναι τα ιδεολογικά και πολιτικά της χαρακτηριστικά που την έκαναν ελκυστική και επιλέξιμη για μεγάλα πληθυσμιακά στρώματα την τελευταία 15ετία; Πάνω σε ποιο πολιτικό, κοινωνικό και ιδεολογικό συγκείμενο συνεχίζει αδιάκοπα να εδράζεται η αυξανόμενη επιρροή της και ποια τα προοδευτικά “αναχώματα” αυτής της επεκτατικής πορείας ;
Ερωτήματα και ζητούμενα τα παραπάνω, ήδη εκπεφρασμένα και στοιχειοθετημένα αλλά χωρίς πειστικές απαντήσεις από τις προοδευτικές ευρωπαϊκές πολιτικές δυνάμεις εκ του αποτελέσματος. Σε κάθε περίπτωση ο “συναγερμός” της ακροδεξιάς επέλασης έχει ηχήσει για ακόμη μια φορά και το ενδεχόμενο κομματικοί σχηματισμοί της ευρύτερης ευρωσκεπτιστικής και ακροδεξιάς πολιτικής οικογένειας να καταστούν δεύτερη τη τάξει κοινοβουλευτική δύναμη εντός ευρωπαϊκού κοινοβουλίου είναι κάτι παραπάνω από υπαρκτό εν όψει των επερχόμενων ευρωεκλογών.
Δεν αρκούν η επισήμανση και η κατάδειξη του “κινδύνου” ούτε μόνο ο θεωρητικός στοχασμός για το πως εξελίχθηκε αυτή η δυναμική, για να περιοριστεί ή/και να ανακοπεί αυτή η ανοδική πορεία. Γιατί πίσω από τις ατέρμονες και αλυσιτελείς αναζητήσεις και στοχασμούς κρύβονται πολλές φορές οι ευθύνες που άφησαν τον σπόρο να φυτρώσει και είναι πιο έτοιμος από ποτέ να θεριστεί. Γιατί η Ακδροδεξιάς δεν είναι απλώς ένα maistream φαινόμενο της μεταπολιτικής και της μεταδημοκρατίας αλλά συνίσταται ως μια απάντηση εξουσίας και πειστικής ενναλακτικής στην πολυεπίπεδη και πολυπρισματική κρίση του ευρωπαϊκού οικοδομήματος. Γιατί σήμερα η Ακροδεξιά φαίνεται να διεκδικεί κάτι παραπάνω για τον εαυτό της, από τον ρόλο του “χρήσιμου συμμάχου” στις διεθνοποιημένες νεοφιλελεύθερες ελίτ που μετασχηματίζουν προς όφελος των λίγων ισχυρών, ό,τι αποτελεί αυτό που ξέρουμε και επιθυμούμε ως Ε.Ε.
Η Ακροδεξιά δεν είναι το αίτιο αλλά το σύμπτωμα σε μια διαρκή κρίση αξιών και ελλιποβαρούς πολιτικού προτάγματος συνολικά της Ευρώπης απέναντι στις προκλήσεις και τα αιτήματα του παρόντος και του μέλλοντος. Είναι ο καθρέφτης που κατοπτρίζει όλες τις αβελτηρίες και τις εσωτερικές αδυναμίες και αντιφάσεις μιας Ε.Ε. που δύναται αλλά ασθμαίνει και αγκομαχά διαρκώς. Παρά τις όποιες εσωτερικές της αντιφάσεις, η Ακροδεξιά καμώνεται με αξιώσεις πλέον ως προνομιακός συνομιλητής ευρέων κοινωνικών στρωμάτων που αισθάνονται ανήμπορα να ακολουθήσουν τα κελεύσματα της νέα εποχής που ξεπροβάλει. Είναι εκείνα τα πλατιά λαϊκά στρώματα που νιώθουν προδωμένα από το όραμα της μεγάλης και κοινής ευρωπαϊκής οικογένειας κρατών και στέκονται επιφυλακτικά και ανοίκεια εν πολλοίς στο όραμα μιας βιώσιμης και δίκαιης ανάπτυξης. Είναι εκείνες οι κοινωνικές συμμαχίες που διεκδικεί να εκφράσει η ευρωπαϊκή ακροδεξιά οι οποίες σε μεγάλο βαθμό “εγκαταλείφθηκαν” από την Αριστερά στα πλαίσια του δικού της ιδεολογικού και πολιτικού εκφυλισμού.
Είναι η Αριστερά που εκούσια ή ακούσια άνοιξε τον δρόμο στις ακροδεξιές πολιτικές δυνάμεις να αναπτυχθούν, μέσα από τον μετασχηματισμό της βαθμιδόν σε έναν πολιτικό και ιδεολογικό “Ιανό”. Πότε ως μια έκφραση αριστερής ελιτίστικης και σχεδόν “ακαδημαϊκής” ρητορικής, που δεν συγκινεί και δεν συνεπαίρνει μαζί της τα πλήθη προς ένα κοινό όραμα για το μέλλον και πότε ως ένα διαχειριστικός μηχανισμός εξουσίας του χρηματοπιστωτικού καπιταλισμού, η Αριστερά απαρνήθηκε πρώτη τις ρίζες και τους ιστορικούς της σκοπούς αφήνοντας πεδίο δόξας λαμπρό σε πολιτικές φωνές εύκολων και “ανέξοδων” λύσεων όπως ευαγγελίζεται η σύγχρονη ευρωπαϊκή ακροδεξιά.
Το Κράτος Δικαίου, η δίκαιη αναδιανομή του πλούτου προς τα κάτω, η βιώσιμη και δίκαιη ανάπτυξη ως κεκτημένα του μεταπολεμικού ευρωπαϊκού κόσμου για να διατηρηθούν και να αναζωογονηθούν χρειάζονται ένα γενναίο αποφασιστικό και εφαρμόσιμο πολιτικό πρόταγμα και πρόγραμμα διακυβέρνησης μακριά από των πόλεμο “χαρακωμάτων” και επικοινωνιακών εντυπώσεων για τον προσπορισμό βραχυπρόθεσμων εκλογικών κερδών. Με νέα συνθήματα και σύμβολα που θα πλαισιώσουν και θα ανανοηματοδοτήσουν το πρόταγμα αυτό. Εκεί θα κριθούν οι μάχες στο άμεσο και μεσοπρόθεσμο μέλλον για όλα τα σύγχρονα επίδικά. Εκεί ακριβώς που ο αντιδραστικός και οπισθοδρομικός λόγος της Ακροδεξιάς μπορεί και πρέπει να ηττηθεί.
Είναι η ιστορική “υποχρέωση” και ευκαιρία για την Αριστερά να απευθυνθεί εκ νέου στα στρώματα εκείνα με τα οποία υπήρξε σε διάσταση τουλάχιστον την τελευταία εικοσαετία, να οικοδομήσει πολυσυλλεκτικές συμμαχίες με σαφή κυβερνητικό ορίζοντα και καθαρό προσανατολισμό και να αναζητήσει απαντήσεις για τα σημαντικότερα διακυβεύματα του παρόντος και του μέλλοντος. Μια Αριστερά πληθυντική και συμπεριληπτική αλλά όχι αποστειρωμένη σε έναν κατακερματισμένο δικαιωματισμό. Μια Αριστερά διαπολιτισμική, “ανοιχτή”, ανθρωπιστική αλλά όχι “ουτοπική” ή θεωρητική και σίγουρα όχι ανερμάτιστη και παθητική σε οτιδήποτε φοράει την ταμπέλα του “καινούργιου” ή του ρηξικέλευθου. Μια Αριστερά που δεν θα φοβάται να κυβερνήσει – με τις αναγκαίες συναινέσεις ή συμβιβασμούς – μη τυχόν και απωλέσει το όποιο “ηθικό πλεονέκτημα” τις έχουν προσδώσει ή έχει ίδια βαφτίσει την ιστορική της ύπαρξη.
Η Αριστερά που δεν αμφιβάλει για τον εαυτό της και δεν αισχύνεται κυρίως για τους ανθρώπους που την ακολουθούν και την στηρίζουν, θα είναι η πιο πειστική και αποφασιστική απάντηση σε οτιδήποτε παλιό, αναχρονιστικό και διαβρωτικό για την δημοκρατία πωλείται εκεί έξω ως καινούργιο και δήθεν αντισυστημικό.
Συντάκτης: Γιάννης Μαρινάκης