Κύμα αντιδράσεων έχει προκαλέσει η πρόταση νομοσχεδίου, από την παρούσα κυβέρνηση, το οποίο προμηνύει την νόμιμη ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων, από μη κρατικούς φορείς, “εξοβελίζοντας” από το Σύνταγμα, το μέχρι πρότινος κατοχυρωμένο και ευλαβικά διατηρημένο, άρθρο 16. Απάντηση στη παραπάνω πρόταση, αποτελεί μια σειρά κινητοποιήσεων, με διαδηλώσεις, συλλαλητήρια και καταλήψεις τμημάτων “κεντρικών” πανεπιστημίων, από την φοιτητική κοινότητα, απευθύνοντας, με αυτό τον τρόπο, κάλεσμα όχι μόνο στο φοιτητικό κόσμο αλλά σε όλους του πολίτες ,ανεξαρτήτως ιδιότητας, να λάβουν θέση. Ως σήμα κατατεθέν αυτού του κινήματος αναβιώνει, για δεύτερη φορά, το σύνθημα του Πολυτεχνείου με μια παραλλαγή “ΨΩΜΙ, ΔΩΡΕΑΝ ΠΑΙΔΕΙΑ, ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ”, ενάντια σε αυτή τη πρωτάκουστη αλλαγή για την χώρα μας.

Βέβαια, η  προς ψήφιση ρύθμιση δεν μπορεί να χαρακτηριστεί πρωτάκουστη, διότι η προτροπή για την εμπλοκή του μη κρατικού τομέα στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, δεν εισήχθη στην Ελλάδα αποκλειστικά από την τωρινή πολιτική ηγεσία. Πρωτεργάτης αυτής της ιδέας υπήρξε ο πρώην πρωθυπουργός του ΠΑΣΟΚ, Γιώργος Παπανδρέου, ο οποίος σε κομματική εκδήλωση, δύο δεκαετίες πριν τον χειμώνα του 2006, έκανε ανοιχτά λόγο για την προοπτική της συμμετοχής του ιδιωτικού παράγοντα στην εγχώρια τριτοβάθμια εκπαίδευση , καλοσωρίζοντας στη πολιτική σκηνή την έννοια, του “μη κρατικού” και “μη κερδοσκοπικού” πανεπιστημιακού ιδρύματος. Το παράδοξο έγκειται στο γεγονός  ότι εκείνο το διάστημα η Ν.Δ. είχε κατακεραυνώσει το ΠΑΣΟΚ για αυτή τη δήλωση, προδικάζοντας τη μεταρρύθμιση για το αποτέλεσμα της. Ειδικότερα, συνέπεια της έγκρισης των ιδιωτικών τμημάτων θα ήταν δυνητικά, σύμφωνα με τη Ν.Δ., η εμπορευματοποίηση των πτυχίων και η δημιουργία χώρων υποδεέστερων σε υποδομές και ανθρώπινο δυναμικό. Είκοσι χρόνια ύστερα, η υποβολή προς συζήτηση και ψήφιση, του παρόντος νομοσχεδίου, δηλώνει την αλλαγή στη πολιτική θεώρηση του κυβερνώντος κόμματος και της κατευθυντήριας γραμμής του, προς ένα πιο φιλελεύθερο και εκσυγχρονισμένο πρότυπο. Επιβεβαιώνει, επιπρόσθετα, την σταδιακή κίνηση και πορεία, την οποία η Ν.Δ. διανύει από τη δεξιά προς στο κέντρο αγγίζοντας τα όρια της Αριστεράς, τα τελευταία χρόνια.

Διαβάστε επίσης στο WhatPoliticsMeans:

Ανεξάρτητα πολιτικής απόχρωσης, το εγχείρημα της σύστασης ιδιωτικών πανεπιστημίων, έχει πολλές προοπτικές και χαρίζει δυνατότητες, πέρα από την ένδειξη εναρμόνισης με τα ευρωπαϊκά μέτρα. Αναμφισβήτητα, η ιδιωτικοποίηση ενός μέρους της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης θα αποτελούσε μια ισχυρή πηγή εσόδων για το κρατικό ταμείο. Εκτός από το προφανή αποτροπή  μιας μεγάλης μερίδας των νέων Ελλήνων να στραφούν προς το εξωτερικό για την συνέχιση της εκπαίδευσης τους, είτε απογοητευμένοι από το αυστηρό σύστημα εξέτασης της χώρας μας για την εισαγωγή σε ανώτερα ιδρύματα, είτε αναζητώντας μια πιο “ευρωπαϊκή” ακαδημαϊκή εμπειρία, δυνητικά θα μπορούσε να προσελκύσει και ξένους σπουδαστές, ενισχύοντας σε πρώτο επίπεδο την τοπική και κατ’ επέκταση την εθνική οικονομία. Τους αλλοδαπούς φοιτητές, ενδέχεται να συμπορευτούν και ξένα κεφάλαια προς επένδυση, προερχόμενοι από το εξωτερικό, η αξιοποίηση των οποίων θα μπορούσαν να αφιερωθούν επικουρικά και στην δημόσια εκπαίδευση.

Φυσικά, ο ίδιος ο ανταγωνισμός ανάμεσα στις δημόσιες και ιδιωτικές πανεπιστημιακές μονάδες, θα ήταν δυνατόν να επιφέρει την αναβάθμιση στις δομές, στο εκπαιδευτικό προσωπικό και στα προγράμματα σπουδών του πρώτου, ασκώντας πιέσεις στο αντίστοιχο υπουργείο. Άλλωστε, είναι γνωστή πεποίθηση πως μέσω της “αντιπαράθεσης” και του ανταγωνισμού, δύναται να καλλιεργηθεί ένα περιβάλλον στο οποίο να προκύψει η πρόοδος. Ιδιαίτερα η πρόβλεψη για την συνεργασία των δύο τύπων πανεπιστημίων, για την ίδρυση νέων τμημάτων και μεταπτυχιακών σπουδών, είναι μείζονας σημασίας για ένα κράτος, το οποίο υστερεί στη παροχή σπουδών και πανεπιστημιακού βαθμού, σε αρκετές ειδικότητες. Μάλιστα, τα ιδιωτικά πανεπιστήμια θα μπορούσαμε να τα παραλληλίσουμε τις σχολές τις αρχαίας Ελλάδας, ,στις οποίες αν και γίνεται αναφορά για την πληρωμή διδάκτρων, κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει το εκπαιδευτικό της έργο, για τα δεδομένα της εποχής, όντας η σύγκριση αυτή εξόφθαλμος αναχρονισμός.

Επιπλέον, στους φορείς που αναλαμβάνουν την σύσταση του νέου τύπου πανεπιστημίου, δεν συμπεριλαμβάνονται μόνο οι επιχειρηματίες, αλλά ως τέτοιοι παράγοντες νοούνται οι φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης, δίνοντας τους την ευκαιρία να επενδύσουν τα έσοδα τους και να τα πολλαπλασιάσουν, προς όφελος των πολιτών τους. Ωστόσο, το παραπάνω σενάριο φαντάζει ουτοπικό, με βάση τα σύγχρονα δεδομένα, καθώς η δημοσιονομική εικόνα της ελληνικής τοπικής αυτοδιοίκησης δεν της επιτρέπει ούτε την τέλεση των απαραίτητων έργων, με συνέπεια να μην υπάρχει πλεόνασμα για την στήριξη και υλοποίηση ενός ακριβού προγράμματος, όμοιο με αυτού μιας λειτουργικής πανεπιστημιακής μονάδας. Κάτω από την ίδια οπτική, εξετάζοντας ολόκληρο τον κρατικό μηχανισμό, δηλαδή εκείνου ο οποίος μαστίζεται από τα φαινόμενα των πελατειακών σχέσεων, της διαφθοράς και της κατάχρησης εθνικού χρήματος, το ιδιωτικό πανεπιστήμιο, κάλλιστα μπορεί να εκπυρσοκροτήσει, για την υποβάθμιση της δημόσιας εκπαίδευσης και την εξάλειψη της, καθιστώντας την Τρίτη βαθμίδα εκπαίδευσης, “πολυτέλεια των προνομιούχων”, προωθώντας την αναξιοκρατίας και την έλλειψη ισότητας, λαμβάνοντας “σάρκα και οστά” η χειρότερη θεωρία συνομωσίας.

Κλείνοντας, δεδομένη θεωρείται η ανάγκη για αλλαγή και συνάμα ενίσχυση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Η συμβολή και άλλων φυσικών ή νομικών προσώπων, χωρίς απαραιτήτως την υποκατάσταση του κράτους, ενδεχομένως να καρποφορούσε, χαράσσοντας νέους άξονες για μια εξίσου καινούργια και πιο πλούσια φοιτητική εμπειρία προσιτή αν όχι σε όλους, σε ένα μεγάλο δείγμα του πληθυσμού. Άλλωστε, ήδη έχουμε αγκαλιάσει και εντάξει στη ζωή μας τον ιδιωτικό τομέα στις υπόλοιπες μαθησιακές βαθμίδες, καταφεύγοντας σε ιδιωτικά φροντιστήρια, για την συμπλήρωση των ήδη παρεχόμενων γνώσεων, είτε για την απόκτηση νέων. Καιρός, λοιπόν, να αποβάλλουμε το φόβο μας για το “καινούργιο” και να επαναπροσδιορίσουμε την θέση μας ως προς την κατάργηση του άρθρου 16 του Συντάγματος, απλώνοντας τα χέρια μας στο μέλλον, σε μια νέα μορφή εκπαίδευσης.

Συντάκτης: Γαρυφαλλένια Λιάκου


Οι απόψεις που αναφέρονται στο κείμενο είναι προσωπικές του αρθρογράφου και δεν εκφράζουν απαραίτητα τις θέσεις του What Politics Means και της συντακτικής ομάδας.
Απαγορεύεται η αναδημοσίευση του άρθρου από άλλες ιστοσελίδες χωρίς άδεια του What Politics Means. Επιτρέπεται η αναδημοσίευση των δύο έως τριών πρώτων παραγράφων με την προσθήκη ενεργού link για την ανάγνωση της συνέχειας στο What Politics Means. Οι παραβάτες θα αντιμετωπίσουν νομικά μέτρα.

Διαβάστε επίσης: