Το κοινωνικό φαινόμενο της σεξουαλικής κακοποίησης ανηλίκων αποτελεί ένα ιδιαίτερο πεδίο έρευνας. Οι ανησυχητικές αυξητικές τάσεις έχουν διεγείρει το επιστημονικό ενδιαφέρον τόσο σε εγχώριο όσο και σε διεθνές επίπεδο. Σεξουαλική κακοποίηση ανηλίκων είναι η οποιαδήποτε επαφή ενός ενήλικου ή εφήβου, με ένα παιδί, με στόχο την σεξουαλική ικανοποίηση του πρώτου. Η διαπίστωσή της καθίσταται δύσκολη, ποσώς μάλλον η εξομολόγησή της από το ίδιο το παιδί που την βίωσε. Προκαλεί ενοχή και ντροπή, γι’ αυτό συχνά συνοδεύεται από µία συνωμοσία σιωπής. Δηλαδή, υπάρχουν περιπτώσεις όπου και ο θύτης νιώθει τα παραπάνω αρνητικά συναισθήματα. Αυτό συμβαίνει αρκετές φορές σε οικογένειες όπου ένα µέλος, συνήθως ο ένας από τους δύο γονείς, κακοποιεί σεξουαλικά το παιδί. Παρόλα αυτά, σε κάθε περίπτωση, πρέπει να γίνει αντιληπτό και σαφές, πως την αποκλειστική ευθύνη αυτής της πράξης την φέρει μόνο ο δράστης και όχι το θύμα.

Ποιοι είναι όμως οι λόγοι που μέχρι και σήμερα -σε μια πλήρως “ανεπτυγμένη” κοινωνία-  υπάρχουν άνθρωποι που τολμούν να προβούν στην ανωτέρα πράξη/αδίκημα;

Σύμφωνα με χρόνιες έρευνες, φαίνεται πως ένας συνδυασμός παραγόντων οδηγούν κάποιον στο να κακοποιήσει σεξουαλικά ένα παιδί. Αρχικά, κάποιες έρευνες έδειξαν ότι ένα μεγάλο ποσοστό παιδεραστών  έχει αυξημένα επίπεδα τεστοστερόνης. Βέβαια, το συγκεκριμένο επιχείρημα δεν μπορεί να καλύψει πλήρως τον οποιοδήποτε θύτη, διότι το γεγονός να έχει κάποιος αυξημένη τεστοστερόνη δεν σημαίνει αυτομάτως πως είναι παιδεραστής. Ένα δεύτερο κοινό που βρέθηκε σε μεγάλο ποσοστό των προαναφερθέντων δραστών, είναι το ιστορικό κακοποίησης. Οι περισσότεροι από αυτούς υπέστησαν ως παιδιά κακοποίηση -οποιασδήποτε μορφής- και κατέληξαν από θύματα σε θύτες. Επιπλέον, η χρόνια χρήση αλκοόλ ή ναρκωτικών ουσιών, έχει αποδειχθεί πως προκαλεί εγκεφαλική βλάβη, επομένως και αλλαγή συμπεριφοράς. Καλό είναι, όμως, να γίνει κατανοητό πως, παρόλο που πρόκειται για την ίδια μορφή εγκλήματος -τα άτομα- εφόσον είναι διαφορετικά, πρέπει να αξιολογούνται αναλόγως και κατά περίπτωση. Εκτός αυτού, το έγκλημα είναι πολυπαραγοντικό φαινόμενο, καθώς προκαλείται από το σύνολο βιολογικών, ψυχολογικών και κοινωνικών αιτιών και παραμέτρων.

Δυστυχώς, όπως όλα τα αντίστοιχα κοινωνικά φαινόμενα δημιουργούν συγκεκριμένα αρνητικά αποτελέσματα, έτσι συμβαίνει και στην περίπτωση της σεξουαλικής κακοποίησης ανηλίκων. Σύμφωνα με τον Στέφανο Αλεβίζο, ψυχολόγο -συντονιστή του Εθνικού Κέντρου για εξαφανίσεις και παιδιά- πολλά από τα άτομα που έχουν βιώσει τουλάχιστον μία φορά σεξουαλική κακοποίηση στην ζωή τους, μπορεί να αναπτύξουν προβληματικές διαπροσωπικές σχέσεις ή άλλα σεξουαλικά προβλήματα. Επίσης, φαινόμενα αλκοολισμού ή ναρκωτικών ουσιών, κατάθλιψης ή αυτοτραυματισμού, είναι συνήθη. Όπως εύλογα διαπιστώνεται, η σεξουαλική κακοποίηση αφήνει το αποτύπωμά της στην ψυχολογία του παιδιού. Το παιδί, μετέπειτα ως ενήλικας, που καλείται να ενταχθεί στο κοινωνικό σύνολο, δεν “βγαίνει” αλώβητος από αυτή τη διαδικασία. Όμως, η επιστήμη έχει προχωρήσει τόσο πολύ, που πλέον είναι σε θέση να προσφέρει οτιδήποτε χρειαστεί, προκειμένου να σωθεί η ψυχή του παιδιού και να ζήσει μια  φυσιολογική ζωή, όσο είναι δυνατόν.

Ωστόσο, επειδή οι αληθινές ιστορίες είναι αυτές που δίνουν συνήθως την ιδέα δημιουργίας των Μη Κερδοσκοπικών Οργανισμών, έτσι ώστε αρμόδιοι λειτουργοί να προσφέρουν την βοήθεια και τις γνώσεις τους, για την σωτηρία ενός παιδιού-θύματος, είναι ανάγκη να γίνει αναφορά σε αυτήν της μικρής Ελίζας που υπέστη κακοποίηση ψυχική, σωματική και σεξουαλική, για έναν χρόνο, από την μητέρα της και πέθανε μόλις σε ηλικία έξι ετών, στις 22 Νοεμβρίου του 1995, λόγω της αδιαφορίας του συστήματος. Έτσι, δημιουργήθηκε στην Ελλάδα η εταιρία κατά της κακοποίησης του παιδιού, “ELIZA”, στην οποία μπορεί να απευθυνθεί οποιοσδήποτε ενήλικας, προκειμένου να ενημερωθεί λεπτομερώς σχετικά με την παιδική κακοποίηση, αλλά και να συνεισφέρει εθελοντικά.

Για να ΜΗΝ γίνει τουλάχιστον η πλειοψηφία της κοινωνίας συνένοχη ενός ακόμη τέτοιου εγκλήματος, ωφέλιμο θα ήταν να έχουμε υπόψιν και να αναγνωρίζουμε τα σημάδια που φανερώνουν σεξουαλική κακοποίηση. Η σωματική επαφή, σεξουαλική φύσεως σε οποιοδήποτε μέρος του σώματος του παιδιού από τον θύτη ή ο εξαναγκασμός του είτε να αφαιρέσει τα ρούχα του ή/και να αγγίξει τον ίδιον ή κάποιον άλλον συνίσταται σεξουαλική κακοποίηση. Ακόμη, ο καθ’ οποιονδήποτε τρόπο εξαναγκασμός του θύτη προς το παιδί για να επιδοθεί σε σεξουαλικές ενέργειες φυσικά αποτελεί σεξουαλική κακοποίηση ανηλίκου. Η χρησιμοποίηση μέρος του σώματος του θύτη ή/και άλλου “αντικειμένου” προς γενετήσια πράξη συνιστά σεξουαλική κακοποίηση. Σημειωτέον, η σεξουαλική κακοποίηση δε χρειάζεται απαραίτητα να περιλαμβάνει διείσδυση. Ένα φιλί και ένα ανεπιθύμητο άγγιγμα είναι αρκετά για να θεωρηθούν κακοποίηση.

Αν και με τα χρόνια έχουν δημιουργηθεί εκατοντάδες γραμμές υποστήριξης για την σεξουαλική κακοποίηση ανηλίκων, από αρμόδιες αρχές και οργανισμούς -το δικανικό σύστημα- παρά τις ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένες διατάξεις, σε παγκόσμιο επίπεδο, δεν δείχνει ουσιαστική βοήθεια στα θύματα. Ακολουθεί απλώς, με ψυχρότητα το γράμμα του νόμου. Το κράτος, είναι αναγκαίο, να ακούσει τις κραυγές των παιδιών, να αφυπνιστεί, και να υλοποιήσει ειδικά, υποχρεωτικά προγράμματα ενημέρωσης των γονέων και των εκπαιδευτικών, πρόληψης, αλλά και αυστηροποίηση των ποινών των εγκληματιών, γιατί μόνο έτσι θα μπορέσουν να μιλήσουν οι μελλοντικές γενιές για ένα σύστημα, για μια κοινωνία δικαιοσύνης και όχι δικαίου.

Αντί επιλόγου, παραθέτουμε ό,τι αναγράφεται στον τάφο της μικρής Ελίζας:

“Κόσμε σε παρακαλώ, φρόντισε τα παιδιά”.

Συντάκτης: Μαρία Κυριακοπούλου

Πηγές:

Οι απόψεις που αναφέρονται στο κείμενο είναι προσωπικές του αρθρογράφου και δεν εκφράζουν απαραίτητα τις θέσεις του What Politics Means και της συντακτικής ομάδας.
Απαγορεύεται η αναδημοσίευση του άρθρου από άλλες ιστοσελίδες χωρίς άδεια του What Politics Means. Επιτρέπεται η αναδημοσίευση των δύο έως τριών πρώτων παραγράφων με την προσθήκη ενεργού link για την ανάγνωση της συνέχειας στο What Politics Means. Οι παραβάτες θα αντιμετωπίσουν νομικά μέτρα.