Σκοπός του παρόντος άρθρου είναι να γίνει μια πρώτη σκιαγράφηση της προσωπικότητας ενός πολιτικού ηγέτη-δικτάτορα που τάραξε – κλυδώνισε τα “εγχώρια και διεθνή ύδατα” και το όνομά του γράφτηκε στη “Βίβλο” της παγκόσμιας ιστορίας, χωρίς αυτό να υποδηλώνει ότι έχει βρει τη θέση του στο “Πάνθεον της ιστορίας”. Λόγος γίνεται για τον Σαντάμ Χουσεΐν Αλ-Τακρίτι, του πολιτικού που ακόμα και σήμερα έχουμε λόγους να εξιστορούμε. Αρχής ιδωμένης, ο Χουσεΐν ήταν Άραβας Σουνίτης, γεννηθείς το 1937 ενώ οι καταβολές του προέρχονταν από μια μη εύπορη οικογένεια που κατοικούσε κεντρικά του Ιράκ. Παρά τα “πέτρινα” νεανικά του χρόνια, ακολουθώντας τα βήματα του θείου του ο Σαντάμ είχε κλήση προς τη πολιτική. Βαδίζοντας σε αυτό το δρόμο, εντάχθηκε στο Αραβικό Σοσιαλιστικό Κόμμα Μπάαθ και με το πέρασμα των χρόνων εξελισσόταν, κατέχοντας όλο και σημαντικότερες θέσεις μέσα στο κόμμα, όπως τη θέση του γενικού γραμματέα και αργότερα του αντιπροέδρου που διήρκησε μέχρι το 1979. Η τελευταία θέση ήταν το εφαλτήριο που το προσέφερε τα “χαλινάρια” της διακυβέρνησης του κράτους.

Εκείνη την εποχή, της διακυβέρνησης του Χουσεΐν, η πολιτική εξουσία ήταν “αρωματισμένη” με ένα έντονο στρατιωτικό στοιχειό, με αποτέλεσμα η χώρα να μην έχει ως γνώμονα την δημοκρατία και να πράττονται κάποια παραπτώματα καθώς το πολίτευμα της χώρας αναμένει τη θρυαλλίδα που θα οδηγήσει στον πόλεμο. Ως προς την ενίσχυση της παραπάνω θέσης, λόγω του πολιτικού ναρκισσισμού του Ιράκ, της άσχημης αντιμετώπισης των φυλετικών μειονοτήτων της χώρας και της θέλησης για εδαφική κυριαρχία επί της υδάτινης διόδου Σατ-Ελ-Αράμπ, ξέσπασε πόλεμος ανάμεσα στο Ιράκ και στο Ιράν. Ο ανταγωνισμός ανάμεσα σε αυτές της δύο Αραβικές χώρες, χρόνια ήταν κεκαλυμμένος καθώς μοιράζονταν πολιτικές και θρησκευτικές διαφορές. Η απαρχή του πολέμου έγινε το 1980, όταν το Ιράκ εισέβαλε στα εδάφη του Ιράν. Λανθασμένα θεωρήθηκε από την πλευρά του Χουσεΐν [Βαγδάτη-Ιράκ] ότι η εισβολή θα είχε ένα βραχύ ορίζοντα λήξης, καθώς το Ιράν ήταν αποδυναμωμένο από τον ισχυρό αντίκτυπο της Επανάσταση του 1979. Ο πόλεμος διήρκησε μέχρι το 1988, οδηγώντας τις δύο χώρες σε αδιέξοδο και αποδυναμώνοντας τις και οικονομικά.

Η άθλια μεταπολεμική κατάσταση της χώρας δεν στάθηκε εμπόδιο στην πολεμική πολιτική του Χουσεΐν, που οδήγησε τη χώρα λίγα χρόνια αργότερα σε ένα νέο πολεμικό επεισόδιο. Το 1990 το Ιράκ εισέβαλε στο Κουβέιτ, για να διεκδικήσει τον πετρελαϊκό πλούτο της χώρας. Ο Χουσεΐν ήταν υπέρμαχος της γνώμης ότι ο πετρελαϊκός πλούτος του Κουβέιτ θα έπρεπε να μοιράζεται ισότιμα με όλες τις αραβικές χώρες. Η εισβολή αυτή ήταν το έναυσμα για την έναρξη του γνωστού ως “Πολέμου του Κόλπου”. Όμως η ταχεία στρατιωτική επέμβαση των ΗΠΑ και των Ηνωμένων Εθνών, ανέκοψαν την εισβολή και ανάγκασαν τους ιρακινούς να εγκαταλείψουν το Κουβέιτ το 1991. Η επίχριση της επέμβασης αυτή ονομάστηκε “Ασπίδα της Ερήμου” και στα πλαίσιά της οι ΗΠΑ διέθεσαν 500.000 στρατιώτες που στάλθηκαν στην αραβική χερσόνησο. Τα Ηνωμένα Έθνη την ίδια στιγμή επέβαλαν οικονομικές κυρώσεις στο Ιράκ, λόγω της βαρβαρότητας που είχαν επιδείξει στο Κουβέιτ και όρισαν “τη ζώνη απαγόρευσης πτήσεων” ώστε να προστατευτούν οι Κούρδοι και οι Σιίτες Μουσουλμάνοι του Ιράκ. Παράλληλα τα Ηνωμένα Έθνη ανάγκασαν τον Saddam Hussein να άρει τις διώξεις των Κούρδων στο Βορρά και των Σιιτών Μουσουλμάνων στον Νότο. Οι κυρώσεις αυτές έπληξαν σε μεγάλο βαθμό τον ιρακινό λαό αλλά η πολιτική του Χουσεΐν δεν μεταβλήθηκε. Προσπερνώντας τις εντολές των Ηνωμένων Εθνών, το Ιράκ εξαπέλυσαν επίθεση εναντίον των προστατευόμενων περιοχών. Η απάντηση δόθηκε από τις ΗΠΑ άμεσα, με βομβαρδισμούς το 1998.

Οι εντάσεις δεν σταμάτησαν εκεί και έτσι στην εκπνοή της δεκαετίας του 1990 πυροδοτήθηκε διαμάχη ανάμεσα στο Ιράκ και τα Ηνωμένα Έθνη, καθώς η Βαγδάτη δεν δέχθηκε την αφόπλιση και την είσοδο των επιθεωρητών σχετικά με το οπλοστάσιο της χώρας. Η στάση αυτή του Χουσεΐν δημιούργησε ρήγμα στη σχέση της χώρας με τα Ηνωμένα Έθνη. Γεγονός που πυροδότησε την κατάσταση, ήταν οι υποψίες των ΗΠΑ για εμπλοκή του Saddam Hussein στη τρομοκρατική επίθεση της 11ης Σεπτεμβρίου του 2001 στις ΗΠΑ, που είχε την “υστεροφημία” για το τρομοκρατικό χτύπημα στους Δίδυμους Πύργους.

Όλα τα παραπάνω συνέβαλαν στην έκφραση της θέσης ότι ο Saddam Hussein αποτελεί πηγή κινδύνου για την διεθνή σταθερότητα και ότι θεωρείται επιτακτική ανάγκη η απομάκρυνσή του από την εξουσία του Ιράκ. Προς αυτή τη κατεύθυνση κινήθηκαν τα Ηνωμένα Έθνη που μέσω του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών υπερψήφισαν το Ψήφισμα 1441 τον Νοέμβριο του 2002, το οποίο απαγόρευε στο Ιράκ την παραγωγή όπλων μαζικής  καταστροφής. Η προσπάθεια αφόπλισης του Ιράκ δεν έδρεψε καρπούς. Έτσι το Φεβρουάριο του 2003, η κατάσταση αυτή οδήγησε τις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο στο να αρχίσουν μια σειρά πιέσεων ως προς την λήξη των στρατιωτικών δράσεων. Ένα μήνα μετά την άσκηση των πιέσεων ήρθε η επιτυχία με την ανατροπή του Saddam Hussein από την εξουσία και ο έλεγχος άρθηκε από τη χώρα, τον Απρίλιο του 2003. Για ένα χρονικό διάστημα χάθηκαν τα ίχνη του Saddam Hussein από τον διεθνή ορίζοντα, μέχρι την εύρεσή του από αμερικανικά στρατεύματα σε ένα υπόγειο κρησφύγετο στη περιοχή Τικρίτ. Μετά από αυτό ακολούθησαν δίκες και εν τέλει δόθηκε εντολή για την εκτέλεσή του για τα εγκλήματα πολέμου που είχε διαπράξει. Η θανατική ποινή εκτελέσθηκε στις 30 Δεκεμβρίου του 2006 όπου ο Σαντάμ Χουσεΐν θανατώθηκε δια απαγχονισμού.

Κρατώντας ως γνώμονα τον ρου των γεγονότων πολλοί στον αραβικό κόσμο είχαν και συνεχίζουν να έχουν διφορούμενες απόψεις για το πρόσωπο του Χουσεΐν. Ειδικότερα, ενώ κάποιοι έτρεφαν αισθήματα λατρείας και θαυμασμού για εκείνον άλλοι, ήταν ως ένα βαθμό ικανοποιημένοι από το γεγονός της απομάκρυνσής του από τα πολιτικά αξιώματα, θεωρώντας ότι η στιγμή των ουσιαστικών μεταρρυθμίσεων του Ιράκ είχε φτάσει. Αφήνοντας πίσω τις αναμνήσεις των βίαιων μεθόδων καταστολής και ελέγχου του Χουσεΐν και του κόμματος Μπάαθ επί του ιρακινού λαού να είναι μέρος μια μελανής και μακρινής ανάμνησης. Τα γεγονότα όμως έδειξαν ότι το προαναφερθέν δεν ήταν τίποτα παραπάνω από μια φιλοδοξία που γεννήθηκε υπό το φόβο μιας μελλοντικής πολιτικής  απελπισίας.

Συντάκτης: Αναστασία Καμπάνη

Πηγές:

Οι απόψεις που αναφέρονται στο κείμενο είναι προσωπικές του αρθρογράφου και δεν εκφράζουν απαραίτητα τις θέσεις του What Politics Means και της συντακτικής ομάδας.
Απαγορεύεται η αναδημοσίευση του άρθρου από άλλες ιστοσελίδες χωρίς άδεια του What Politics Means. Επιτρέπεται η αναδημοσίευση των δύο έως τριών πρώτων παραγράφων με την προσθήκη ενεργού link για την ανάγνωση της συνέχειας στο What Politics Means. Οι παραβάτες θα αντιμετωπίσουν νομικά μέτρα.