Στη σημερινή κοινωνία, υπάρχει πληθώρα προτύπων που αναμένεται να τηρούν τα άτομα. Από τα πρότυπα ομορφιάς μέχρι τα ακαδημαϊκά πρότυπα, αυτές οι προσδοκίες μπορεί να έχουν σημαντικό αντίκτυπο στην αυτοπεποίθηση ενός ατόμου. Σε αυτό το άρθρο, θα διερευνήσουμε πώς τα πρότυπα της σημερινής κοινωνίας έχουν μειώσει την αυτοπεποίθηση των ανθρώπων και τι μπορούν να κάνουν τα άτομα για να το καταπολεμήσουν.
Πρώτα απ’ όλα, ας διερευνήσουμε τον αντίκτυπο των προτύπων ομορφιάς στην αυτοπεποίθηση. Πλέον, ασκείται τεράστια πίεση στα άτομα, ιδίως στις γυναίκες, να έχουν μια συγκεκριμένη εμφάνιση. Η πίεση αυτή διαιωνίζεται διαμέσου των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, της τηλεόρασης και των περιοδικών, με τις εικόνες αψεγάδιαστων μοντέλων και διασημοτήτων να βομβαρδίζουν καθημερινά τα άτομα. Αυτή η συνεχής έκθεση σε μη ρεαλιστικά πρότυπα ομορφιάς μπορεί να οδηγήσει τα άτομα να αισθάνονται ανεπαρκή και ανασφαλή για τη δική τους εμφάνιση. Στην πραγματικότητα, έρευνες έχουν δείξει ότι η έκθεση σε πρότυπα ομορφιάς μπορεί να οδηγήσει σε δυσαρέσκεια για το σώμα, χαμηλή αυτοεκτίμηση και κακή εικόνα του σώματος (Tiggemann & Slater, 2014).
Επιπλέον, τα ακαδημαϊκά πρότυπα μπορούν επίσης να έχουν σημαντικό αντίκτυπο στην αυτοπεποίθηση του ατόμου. Την εποχη της τεχνολογικης ανάπτυξης, δίνεται μεγάλη έμφαση στα ακαδημαϊκά επιτεύγματα και την επιτυχία. Αυτή η πίεση διαιωνίζεται μέσω των σχολείων, των γονέων και της κοινωνίας στο σύνολό της, με τα άτομα να αναμένεται να διαπρέψουν ακαδημαϊκά για να πετύχουν στη ζωή τους. Αυτή η συνεχής έκθεση σε ακαδημαϊκά πρότυπα μπορεί να οδηγήσει τα άτομα να αισθάνονται ανεπαρκή και ανασφαλή για τις δικές τους ικανότητες. Στην πραγματικότητα, έρευνες έχουν δείξει ότι η ακαδημαϊκή πίεση μπορεί να οδηγήσει σε άγχος, κατάθλιψη και χαμηλή αυτοεκτίμηση (McGregor & Elliot, 2005).
Ένας άλλος τομέας όπου τα πρότυπα μπορούν να επηρεάσουν την αυτοπεποίθηση είναι ο χώρος εργασίας. Ως συνεπεια της ακαδημαϊκης κατάρτισης, ασκείται τεράστια πίεση στα άτομα να επιτύχουν στην καριέρα τους. Η πίεση αυτή διαιωνίζεται μέσω ποικίλων παραγόντων, όπως ο ανταγωνισμός στην αγορά εργασίας, οι υψηλές προσδοκίες των εργοδοτών και η επιθυμία για οικονομική σταθερότητα. Αυτή η συνεχής έκθεση στα πρότυπα του εργασιακού χώρου μπορεί να οδηγήσει τα άτομα να αισθάνονται ανεπαρκή και ανασφαλή για τις ικανότητές τους, ιδίως αν αισθάνονται ότι δεν ανταποκρίνονται στις προσδοκίες που έχουν θέσει οι ίδιοι για τον εαυτό τους ή/και των άλλων. Στην πραγματικότητα, έρευνες έχουν δείξει ότι η πίεση στο χώρο εργασίας μπορεί να οδηγήσει σε επαγγελματική εξουθένωση, άγχος και χαμηλή αυτοεκτίμηση (Schaufeli et al., 2009).
Τι μπορούν λοιπόν να κάνουν τα άτομα για να καταπολεμήσουν αυτά τα πρότυπα και να βελτιώσουν την αυτοπεποίθησή τους; Πρώτα απ’ όλα, είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε ότι αυτά τα πρότυπα είναι συχνά μη ρεαλιστικά και ανέφικτα. Για παράδειγμα, τα πρότυπα ομορφιάς βασίζονται συχνά σε εικόνες με αερογράφο και photoshop, οι οποίες δεν αντικατοπτρίζουν την πραγματικότητα. Ομοίως, τα ακαδημαϊκά πρότυπα και τα πρότυπα στον εργασιακό χώρο μπορεί να επηρεάζονται από παράγοντες που δεν είναι υπό τον έλεγχο του ατόμου, όπως η κοινωνικοοικονομική κατάσταση ή οι συστημικές ανισότητες. Αναγνωρίζοντας ότι αυτά τα πρότυπα δεν αντικατοπτρίζουν απαραίτητα την πραγματικότητα, τα άτομα μπορούν να αρχίσουν να μετατοπίζουν την εστίασή τους από τους εξωτερικούς παράγοντες προς τη δική τους εσωτερική αίσθηση της αυτοεκτίμησης.
Ένας άλλος τρόπος για να “καταπολεμηθούν” τα πρότυπα είναι να επικέντρωση στην αυτοφροντίδα και την αυτοαποδοχή. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει μια ποικιλία δραστηριοτήτων, όπως η εξάσκηση της ενσυνειδητότητας, η ενασχόληση με τη σωματική δραστηριότητα ή το να περνάτε χρόνο με τους αγαπημένους σας. Δίνοντας προτεραιότητα στην αυτοφροντίδα, τα άτομα μπορούν να βελτιώσουν τη συνολική αίσθηση ευεξίας και αυτοπεποίθησής τους, ανεξάρτητα από τα εξωτερικά πρότυπα.
Επιπλέον, μπορεί να είναι χρήσιμο να αναζητούν υποστήριξη από άλλους. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει τη συζήτηση με έναν έμπιστο φίλο ή μέλος της οικογένειας, την αναζήτηση επαγγελματικής συμβουλευτικής ή θεραπείας ή την ένταξη σε μια ομάδα υποστήριξης. Με τη σύνδεση με άλλους που μπορεί να αντιμετωπίζουν παρόμοιες δυσκολίες, τα άτομα μπορούν να αποκτήσουν μια αίσθηση κοινότητας και υποστήριξης, η οποία μπορεί με τη σειρά της να βελτιώσει την αυτοπεποίθησή τους.
Τέλος, είναι σημαντικό να θέτει κανείς ρεαλιστικούς στόχους και προσδοκίες για τον εαυτό του. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει την επανεκτίμηση των προτεραιοτήτων του ατόμου και την εστίαση σε αυτά που πραγματικά έχουν σημασία στη ζωή, αντί να επιδιώκει εξωτερικούς δείκτες επιτυχίας. Θέτοντας ρεαλιστικούς στόχους και προσδοκίες, τα άτομα μπορούν να βελτιώσουν την αίσθηση της αυτοαποτελεσματικότητας και της αυτοεκτίμησής τους, η οποία με τη σειρά της μπορεί να βελτιώσει τη συνολική αυτοπεποίθησή τους.
Συμπερασματικά, τα πρότυπα της σημερινής κοινωνίας μπορούν να έχουν σημαντικό αντίκτυπο στην αυτοπεποίθηση των ατόμων, ιδιαίτερα σε τομείς όπως η ομορφιά, οι ακαδημαϊκές σπουδές και ο χώρος εργασίας. Ωστόσο, αναγνωρίζοντας τον μη ρεαλιστικό και ανέφικτο χαρακτήρα αυτών των προτύπων, δίνοντας προτεραιότητα στην αυτοφροντίδα και την αυτοαποδοχή, αναζητώντας υποστήριξη από άλλους και θέτοντας ρεαλιστικούς στόχους, τα άτομα μπορούν να βελτιώσουν τη συνολική αίσθηση ευεξίας και αυτοπεποίθησής τους. Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι η αυτοπεποίθηση πηγάζει από μέσα μας και εστιάζοντας στην εσωτερική αίσθηση της αυτοεκτίμησης, τα άτομα μπορούν να αντιμετωπίσουν τις εξωτερικές πιέσεις της κοινωνίας με μεγαλύτερη ανθεκτικότητα και δύναμη.
Συντάκτης: Ελένη Καπάρου