Η αύξηση του ποσοστού των αυτοκτονιών τις τελευταίες δεκαετίες έχει προκαλέσει ανησυχία σε πολλές χώρες ανά τον κόσμο. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), η αυτοχειρία είναι μία από τις κύριες αιτίες θανάτου στον κόσμο, με περίπου 800.000 ανθρώπους να βάζουν τέλος στη ζωή τους κάθε χρόνο. Η αυτοκτονία είναι ένα σύνθετο και πολύπλευρο ζήτημα που επηρεάζεται από διάφορους παράγοντες, όπως οι συνθήκες ψυχικής υγείας, οι κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες και οι πολιτιστικές και κοινωνικές πεποιθήσεις.
Τις τελευταίες δεκαετίες παρατηρείται αξιοσημείωτη αύξηση του ποσοστού των αυτοκτονιών. Ένας από τους λόγους αυτής της αύξησης είναι η αλλαγή του βιοτικού επιπέδου σε όλο τον κόσμο. Καθώς οι χώρες αναπτύσσονται και οι οικονομίες τους αναπτύσσονται, το βιοτικό επίπεδο των πολιτών τους συνήθως βελτιώνεται.
Η βελτίωση αυτή συνοδεύεται συνήθως από καλύτερη πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη, την εκπαίδευση και άλλες βασικές κοινωνικές υπηρεσίες. Ωστόσο, αυτό το αυξημένο βιοτικό επίπεδο μπορεί επίσης να έχει αρνητικές συνέπειες, όπως η αύξηση των επιπέδων άγχους και στρες, που μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα ψυχικής υγείας, όπως η κατάθλιψη και το άγχος.
Πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι υπάρχει ισχυρή σχέση μεταξύ των καταστάσεων ψυχικής υγείας και των αυτοκτονιών. Η κατάθλιψη, για παράδειγμα, είναι μια κοινή κατάσταση ψυχικής υγείας που μπορεί να οδηγήσει σε αυτοκτονικές σκέψεις και συμπεριφορές. Σε πολλές χώρες, η συχνότητα εμφάνισης της ψυχικής αυτής νόσου έχει αυξηθεί και αυτό έχει συνδεθεί με την αύξηση του ποσοστού των αυτοκτονιών.
Ένας άλλος παράγοντας που έχει συνδεθεί με την αύξηση του ποσοστού των αυτοκτονιών είναι οι κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες. Πολλοί άνθρωποι που βάζουν τέλος στη ζωή τους αποφασίζουν να προβούν στο απονενοημένο διάβημα επειδή αντιμετωπίζουν δύσκολες κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες, όπως η φτώχεια, η ανεργία και η έλλειψη στέγης. Σε πολλές χώρες, το χάσμα μεταξύ πλουσίων και φτωχών διευρύνεται και αυτό έχει οδηγήσει σε αύξηση του αριθμού των ανθρώπων που ζουν σε συνθήκες φτώχειας.
Εκτός από τις κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες, οι πολιτιστικές και κοινωνικές πεποιθήσεις μπορούν επίσης να διαδραματίσουν ρόλο στο ποσοστό των αυτοκτονιών. Σε ορισμένες κοινωνίες, η αυτοκτονία θεωρείται ως ένας τρόπος διαφυγής από τη ντροπή ή την ατίμωση, και αυτό μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση του ποσοστού των αυτοκτονιών. Σε άλλες κοινωνίες, η αυτοκτονία θεωρείται αμαρτία ή έγκλημα, και αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μείωση του ποσοστού των αυτοκτονιών. Ο τρόπος με τον οποίο η κοινωνία βλέπει και αντιμετωπίζει την αυτοκτονία μπορεί να έχει σημαντικό αντίκτυπο στο ποσοστό αυτών των πράξεων.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η αύξηση του ποσοστού των αυτοκτονιών δεν περιορίζεται σε κάποια συγκεκριμένη χώρα ή περιοχή. Η αυτοκτονία είναι ένα παγκόσμιο ζήτημα που επηρεάζει ανθρώπους όλων των ηλικιών, φύλων και καταβολών. Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένες χώρες που έχουν υψηλότερο ποσοστό αυτοκτονιών από άλλες. Για παράδειγμα, σύμφωνα με τον WHO, μερικές από τις χώρες με τα υψηλότερα ποσοστά αυτοκτονιών στον κόσμο είναι η Λιθουανία, η Ρωσία, η Νότια Κορέα και η Γουιάνα.
Υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορούν να γίνουν για να αντιμετωπιστεί η αύξηση του ποσοστού των αυτοκτονιών. Ένα από τα πιο σημαντικά πράγματα είναι η βελτίωση της πρόσβασης σε υπηρεσίες ψυχικής υγείας. Πολλοί άνθρωποι που βάζουν τέλος στη ζωή τους το κάνουν επειδή δεν λαμβάνουν τη βοήθεια που χρειάζονται για τις συνθήκες ψυχικής υγείας τους. Η βελτίωση της πρόσβασης στις υπηρεσίες ψυχικής υγείας μπορεί να συμβάλει στην πρόληψη των αυτοκτονιών, παρέχοντας στους ανθρώπους την υποστήριξη και τη θεραπεία που χρειάζονται.
Ένας άλλος σημαντικός παράγοντας για την πρόληψη των αυτοκτονιών είναι η αντιμετώπιση των κοινωνικών και οικονομικών συνθηκών. Η παροχή υποστήριξης σε άτομα που ζουν σε συνθήκες φτώχειας, επιβιώνουν σε συνθήκες στέρησης εργασίας ή ακόμη και στέγης μπορεί να συμβάλει στη μείωση του κινδύνου αυτοκτονίας. Η υποστήριξη αυτή μπορεί να έχει τη μορφή οικονομικής βοήθειας, κατάρτισης σε θέσεις εργασίας ή στεγαστικής βοήθειας κ.α.
Εκτός από την αντιμετώπιση των κοινωνικών και οικονομικών συνθηκών, είναι επίσης σημαντικό να αντιμετωπιστούν οι πολιτισμικές και κοινωνικές πεποιθήσεις. Η αλλαγή του τρόπου με τον οποίο αντιμετωπίζεται και αντιμετωπίζεται η αυτοκτονία από την κοινωνία μπορεί να συμβάλει στη μείωση του στίγματος που περιβάλλει τις καταστάσεις ψυχικής υγείας και την αυτοκτονία. Αυτό μπορεί να συμβάλει στην ενθάρρυνση των ανθρώπων που παλεύουν με καταστάσεις ψυχικής υγείας να αναζητήσουν τη βοήθεια που χρειάζονται πριν να είναι πολύ αργά.
Εν κατακλείδι, η αυτοχειρία είναι σημαντικό όχι μόνο προσωπικό αλλά και διεθνές κοινωνικό φαινόμενο/πρόβλημα, όπου χρήζει πολυπρισματικής αντιμετώπισης καθώς οι αιτίες που το θρέφουν και το συντηρούν είναι ιδιαίτερα σύνθετες και πολύπλευρες.
Συντάκτης: Ελένη Καπάρου