Το περιεχόμενo του όρου τρομοκρατία συνήθως παραπέμπει στην χρήση βίας ή την απειλή χρήσης βίας που συχνά συμβαίνει ως μία αντίδραση από οργανωμένες ομάδες κυρίως θρησκευτικών αλλά και άλλων ιδεολογικών κινήτρων που στοχεύουν τις κυβερνήσεις. Ο ΟΗΕ εξέδωσε ως τον ορισμό της τρομοκρατίας τις εγκληματικές ενέργειες που αποσκοπούν στο να προκαλέσουν φόβο στην κοινωνία από μία συγκεκριμένη ομάδα και απώτερο σκοπό την πολιτική ηγεσία. Σε ένα ευρύτερο ιστορικό πλαίσιο, τρομοκρατικές πράξεις, όχι με την ακριβή σημερινή έννοια του όρου, θα μπορούσαμε να πούμε ότι πρώτη φορά αποδόθηκαν στους Ασασίνους που ήταν μία αίρεση ισλαμική στην περιοχή της Μέσης Ανατολής (τον 13ο αιώνα). Από τότε είχαν ξεκινήσει οι ομαδοποιημένες εγκληματικές πράξεις όπως η ανατίναξη, συμμορίες, οι πειρατείες, οι εμπρησμοί, οι ληστείες, οι απαγωγές.
Τα κυριότερα χαρακτηριστικά της τρομοκρατίας που παρατηρούνται σε όλες τις πράξεις/επιθέσεις ανά τα χρόνια έχουν ένα κύριο κοινό κατά πρώτης, τον αιφνιδιασμό, είτε κάνουμε λόγο για θρησκευτικό είτε για ιδεολογικό επίπεδο, ο φανατισμός των ομάδων αυτών που οδηγούνται στα τρομοκρατικά χτυπήματα τους ωθεί να αιφνιδιάσουν τον αντίπαλο με ένα χτύπημα (για να προκαλέσουν κυρίως πανικό) χωρίς συνήθως προηγούμενες προειδοποιητικές ενέργειες. Η τρομοκρατία σαν φαινόμενο έχει λάβει διάφορες μορφές, όπως είναι η τρομοκρατία που χρηματοδοτείται από το κράτος μέσω της κυβέρνησης του εναντίον μιας άλλης κυβέρνησης τρίτου κράτους λόγω συμφερόντων. Οι ενέργειες αυτές αποτελούν σπασμωδικές αντιδράσεις και ασκούν πίεση κλιμακούμενης μορφής η οποία μπορεί να ξεκινήσει από διπλωματικές ενέργειες που δεν στέφονται από επιτυχία και έτσι το κράτος οδηγείται στην άσκηση βίας.
Άλλο παράδειγμα τρομοκρατίας μπορεί να είναι οι ενέργειες των ομάδων που επαναστατούν εναντίον της ίδιας της κυβέρνησης τους και κυρίως τα τελευταία χρόνια οι γνωστές κυβερνοεπιθέσεις που προέρχονται και από τα ΜΜΕ μέσω κυρίως προπαγάνδας. Ευρέως γνωστά ως τρομοκρατία είναι γεγονότα όπως το παράδειγμα των χωρών του Τρίτου Κόσμου (ή το χάσμα μεταξύ Ανατολής και Δύσης), οι χώρες αυτές αντιδρούν στην προσπάθεια είτε των Ηνωμένων Πολιτειών, στις περισσότερες φορές, είτε γενικά των χωρών του δυτικού κόσμου που προσπαθεί να της ‘’εξευγενίσει’’καταπιέζοντας τες, αγνοώντας το πολιτικό και ιδεολογικό χάσμα μεταξύ τους, με αποτέλεσμα να αντιδρούν.
Σημείο αναφοράς του δυτικού κόσμου για το φαινόμενο της τρομοκρατίας αποτελεί το τρομοκρατικό χτύπημα στους δίδυμους πύργους την 11η Σεπτεμβρίου του 2001 απο την ισλαμική τρομοκρατική οργάνωση Αλ -Κάιντα. Οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν εξάγει ένα δόγμα το όποιο τοποθετούσες τις ίδιες τις Η.Π.Α. ως “εμπροσθοφυλακή” στο λεγόμενο από τότε “άξονα του καλού” που θα έσωζαν τον κόσμο από τις δυνάμεις του αντιστοιχου “άξονα του κακού” δηλαδή τις τρομοκρατικές δυνάμεις/οργανώσεις και τις χώρες που υποθάλπουν την τρομοκρατία και τις οργανώσεις αυτές. Δημιούργησαν έτσι τον όρο άξονα του κακού (axis of evil) o οποίος αναφερόταν κυρίως σε χώρες όπως το Ιράν, το Ιράκ, η Λιβύη, η Βόρεια Κορέα, η Συρία, και έτσι έγινε διεθνώς γνωστός ο όρος παγκόσμιος πόλεμος κατά της τρομοκρατίας (Global War on Terror).
Ο David Rapoport , γνωστός για τη θεωρία των τεσσάρων κυμμάτων της πολιτικής βίας εξηγεί τα παραπάνω παραδείγματα των χωρών της ανατολής μέσα από το τέταρτο κύμα πολιτικής τρομοκρατίας, the Religious wave. Εξηγεί τον πόλεμο στο Αφγανιστάν, το Ιράν και όλες τις τρομοκρατικές ενέργειες του 20ου΄αιώνα ως αποκυήματα ενός θρησκευτικού φανατισμού. Με κέντρο το ισλάμ ως θρησκεία, ο φανατισμός που προκύπτει διογκώνει το αίσθημα του εθνικισμού σε ευάλωτες υπανάπτυκτες κοινωνίες με διαφορετική πολιτιστική και θρησκευτική κουλτούρα. Το κύμα αυτό δίνει έμφαση και στον ρόλο του ηγέτη της τρομοκρατικής ομάδας του οποίου ξεχωρίζει η καθαρή θέληση για την επικράτηση ακόμα και απέναντι σε υπερδυνάμεις. Χαρακτηριστικά ο Μπιν Λάντεν πίστευε πως η Αλ Κάιντα μπορούσε να νικήσει την υπερδύναμη ΗΠΑ, δηλαδή μια θρησκευτική ομάδα απέναντι στην μεγάλη και σύγχρονη ηγέτιδα του δυτικού κόσμου Η.Π.Α, όπως και αποπειράθηκε να γίνει με τα χτυπήματα της 11ης Σεπτεμβρίου.
Ακριβώς επειδή το θέμα της τρομοκρατίας μετά τον 20ο΄ και 21ο΄ αιώνα έχει λάβει μεγάλες διαστάσεις οι σημαντικότεροι διεθνείς οργανισμοί όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση και ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών φροντίζουν να λαμβάνουν μέτρα για την αντιμετώπιση της όποιας μορφής τρομοκρατίας. Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Ένωση η τρομοκρατία συνίσταται στον εκφοβισμό πολιτών, στον εξαναγκασμό κυβέρνησης ή οργανισμού και στη σοβαρή καταστρατήγηση όλων των ελευθεριών και δικαιωμάτων οποιασδήποτε μερίδας του πληθυσμού, ορισμός ο όποιος διατυπώνεται με σαφήνεια σε οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στο κομμάτι που άπτεται της ένωσης η ίδια έχει αρχίσει από το 2015 να βελτιώνει ελέγχους στα σύνορα των χωρών και στα εξωτερικά και εσωτερικά σύνορα της, στα συστήματα εξόδου και εισόδου στα αεροδρόμια και σε άλλες συνοριακές περιοχές καθώς και προσωρινούς ελέγχους σε σύνορα των χωρών Σένγκεν. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει επίσης αναπτύξει μία πολύ ικανή συνοριοφυλακή υπηρεσία και ακτοφυλακή των κρατών-μελών καθώς δημιούργησε νέο ταμείο διαχείρισης των συνόρων και το ταμείο εσωτερικής ασφαλείας.
Κομβικό σημείο στην ένωση αποτελεί και η καταπολέμηση της τρομοκρατίας των Ξένων μαχητών όπως ονομάζεται των εμπόλεμων περιοχών του ανατολικού κόσμου και κυρίως αναφέρεται σε τζιχαντιστικές οργανώσεις. Η Ευρώπη θέσπισε νομοθεσία για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, την παροχή βοήθειας στα θύματα της τρομοκρατίας καθώς και έναν κατάλογο πράξεων που πρέπει να ποινικοποιηθούν. Αυτό αφορά οποιοδήποτε θέμα άπτεται της τρομοκρατίας όπως η χρηματοδότηση, η δημόσια υποκίνηση, ο έπαινος της τρομοκρατίας, η εκπαίδευση για τρομοκρατικούς σκοπούς, τα ταξίδια στο εξωτερικό για την ένταξη ή την συμμετοχή σε διάπραξη κάποιας ενέργειας τρομοκρατικής ομάδας.
Εξίσου ο ΟΗΕ, ο οποίος προτοστατεί (με τον Χάρτη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ) στην προάσπιση της διεθνούς ειρήνης και ασφάλειας, διαθέτει πληθώρα ψηφισμάτων και άρθρων τα οποία αναφέρονται στην υπεράσπιση της Ειρήνης και στην καταπάτηση κάθε μορφής βίας. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι το ψήφισμα 377 με τον τίτλο “Ενωμένοι για τη διατήρηση της Ειρήνης’’ το οποίο ουσιαστικά βελτιώνει τον ρόλο του Οργανισμού ως φορέα της Διεθνούς Ειρήνης καθώς δίνει την άδεια στη Γενική Συνέλευση να αναλάβει δράση για κάποιο γεγονός που διαταράσσει τη διεθνή Ειρήνη και ασφάλεια εφόσον το Συμβούλιο Ασφαλείας αδυνατεί να το κάνει λόγω αρνητικής ψήφου (βέτο) δηλαδή ενός από τα μόνιμα μέλη του.
Ένας άλλος θεσμός του οργανισμού είναι και ο θεσμός της προληπτικής διπλωματίας. Ο θεσμός αυτός συνδράμει μέσω της διπλωματικής οδού και των μέτρων για την αποτροπή των εξελίξεων διαφόρων συγκρούσεων, δηλαδή δρα προληπτικά στην διαδικασία της κλιμάκωσης μιας διαμάχης. Ο οργανισμός είναι υπεύθυνος και για τον αφοπλισμό. Υπάρχει γραφείο αφοπλισμού των Ηνωμένων Εθνών που ασχολείται με τον αφοπλισμό και τον περιορισμό πυρηνικών και άλλων ειδών όπλων όπως και όπλα μαζικής καταστροφής αλλά και συμβατικών όπλων με μότο ότι η καταστροφή των όπλων του παρελθόντος είναι ο καλύτερος τρόπος για να αποφευχθεί η χρήση τους στο μέλλον.
Τέλος οι ειρηνευτικές επιχειρήσεις, ένα από τα γνωστότερα έργα του οργανισμού των Ηνωμένων Εθνών, με την εγκατάσταση παρατηρητών στις εμπόλεμες περιοχές όπως στην Μέση Ανατολή, με την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας, αποστόλη στρατού , φαγώσιμων , φαρμάκων και άλλων ειδών, συνεπικουρούν στο έργο διατήρησης της Διεθνούς Ειρήνης και Ασφάλειας , με τον ρόλο των ΗΠΑ ως μέγιστου συνδρομητή της προσπάθειας αυτής.
Συντάκτης: Γεωργία Κουμεντάκη