Οι όροι « ασθενές φύλο», «δεύτερο φύλο», «αδύναμο φύλο» και γυναικείο φύλο είναι ταυτόσημοι. Μολονότι διανύουμε τον 21ο αιώνα , οι παραπάνω ορολογίες υφίσταται και χρησιμοποιούνται καθημερινά από πολλούς σύγχρονούς μας. Πρόκειται για πεποιθήσεις που έχουν ενστερνιστεί οι άνθρωποι και παρά τους σημαντικούς κοινωνικούς αγώνες που έχουν πραγματοποιηθεί σε παγκόσμιο επίπεδο για την ισότητα των φύλων, η ύπαρξη αυτών των κοινωνικών ψευδών πρωταγωνιστεί ακόμα και στις μέρες μας. Τα στερεότυπα που έχουν δημιουργηθεί για το γυναικείο φύλο πολλά, όπως και τα χιλιόμετρα για μια ριζική αλλαγή. Όλοι κάποια στιγμή της ζωής μας έχουμε βρεθεί ως μάρτυρες σε συζητήσεις του στενού μας κύκλου -και όχι μόνο – που αναφέρουν ότι «οι γυναίκες είναι αδύναμες», «οι γυναίκες είναι κακοί οδηγοί», «οι γυναίκες δεν είναι έξυπνες» και πολλά ακόμη. Τα παραπάνω παραδείγματα αποτελούν μόνο ένα μέρος των απλών μύθων που έχουν δημιουργηθεί και αναπαράγονται καθημερινά, κυρίως από το λεγόμενο “ισχυρό” φύλο.
Όπως είχε αναφέρει και η Γαλλίδα συγγραφέας, ακτιβίστρια και φεμινίστρια Simon de Beauvoir: “Στην ανθρώπινη κοινωνία τίποτα δεν είναι φυσικό και η γυναίκα, όπως όλα τα άλλα είναι προϊόν διαμορφωμένο από τον πολιτισμό”. Με βάση αυτόν τον ισχυρισμό το γυναικείο φύλο αποτελεί άμεσο αποτέλεσμα των αντιλήψεων της εκάστοτε κοινωνίας. Πρόκειται για ένα αδιαμφισβήτητο γεγονός, καθώς όλα αυτά τα χρόνια, όπως μας έχει διδάξει η ιστορία, η γυναίκα λατρεύτηκε ως σύμβολο της μητρότητας, του πόθου, της ομορφιάς και του έρωτα. Ουσιαστικά, η ιδεολογία αυτή έθεσε τον ρόλο της γυναίκας υπό περιορισμούς, με τους οποίους έρχεται αντιμέτωπη έως και σήμερα.
Αμέτρητοι οι αγώνες που έχουν γίνει κατά καιρούς, από φεμινιστικά κινήματα, με στόχο την θέσπιση και την υπεράσπιση των δικαιωμάτων των γυναικών, προκειμένου να απαλλαχθεί το γυναικείο φύλο από τους περιορισμούς που η ίδια η κοινωνία έχει δημιουργήσει για το ίδιο. Κάθε γυναίκα οφείλει να αντιμετωπίζεται σαν μια οντότητα ισάξια με τον άνδρα και σαφώς όχι με βάση τα συμφέροντα μιας πατριαρχικής κοινωνίας, η οποία καλά κρατεί έως τις μέρες μας. Ορισμένα από θεμελιώδη και αναντίρρητα δικαιώματα των γυναικών είναι αυτό της ψήφου, της μόρφωσης, τα ίσα δικαιώματα στο οικογενειακό δίκαιο, η ισότιμη συμμετοχή και αμοιβή στους χώρους εργασίας καθώς και το δικαίωμα της σωματικής ακεραιότητας. Παρ’ όλα αυτά, αρκετά από τα παραπάνω δικαιώματα καταστρατηγούνται, ενισχύοντας ακόμα περισσότερο την μάχη μεταξύ των δύο φύλων.
Αναλυτικότερα, όσον αφορά το δικαίωμα της ισότιμης συμμετοχής και αμοιβής στους εργασιακούς χώρους, παρά την σημαντική πρόοδο που έχει σημειωθεί, στις μέρες μας οι γυναίκες παραμένει να έχουν κατώτερα εισοδήματα από τους άνδρες. Εστιάζοντας στην ελληνική κοινωνία, θα παρατηρήσουμε ότι το ζήτημα περί ισότητας φύλων, ίσης μεταχείρισης και απαγόρευσης των διακρίσεων στον χώρο εργασίας ρυθμίζεται από τους νόμους 4443/2016 και 3896/2010, ωστόσο στην πραγματικότητα οι νόμοι αυτοί είναι περισσότερο «εικονικοί». Σύμφωνα με το ερευνητικό πρόγραμμα που πραγματοποιήθηκε από το Κέντρο Μελετών Πολιτικής για το Φύλο και την Ισότητα (ΚΕΜΕΦΙ), με την υποστήριξη της Eurolife FFH, που διενήργησε η MRB Hellas τον Μάρτιο και τον Απρίλιο του 2022 με θέμα «Η θέση της γυναίκας στην ελληνική κοινωνία» κατέληξε σε συμπεράσματα που δεν μας προκαλούν εντύπωση. Συγκεκριμένα, το 27% των εργαζόμενων γυναικών δηλώνει ότι στο εργασιακό περιβάλλον οι άντρες και οι γυναίκες δεν έχουν την ίδια μεταχείριση, δηλαδή δεν αντιμετωπίζονται ίσα. Αντίστοιχα το 52.2% των εργαζόμενων γυναικών αναφέρει ότι στον χώρο όπου εργάζονται, οι γυναίκες έχουν λιγότερες ευκαιρίες να προχωρήσουν και να εξελιχθούν επαγγελματικά σε σχέση με τους άνδρες. Ενώ τέλος, το 11.3% δηλώνει επίσης ότι το φύλο τους έπαιξε ρόλο στο να χάσουν μια αύξηση, προαγωγή ή ευκαιρία για να εξελιχθούν επαγγελματικά. Είναι -τουλάχιστον- λυπητερή η κατάσταση αυτή, που βιώνει το γυναικείο κοινό.
Ένα άλλο φαινόμενο που κάνει όλο και πιο έντονη την παρουσία του, ειδικά το τελευταίο διάστημα, είναι η βία κατά των γυναικών. Η έμφυλη βία ως φαινόμενο υπήρχε ανέκαθεν και η μορφή που λαμβάνει είναι τόσο σωματική όσο και λεκτική – ψυχολογική. Σε μια σύγχρονη κοινωνία όπου τα πάντα εξελίσσονται με γοργούς ρυθμούς, το ζήτημα σχετικά με τις έμφυλες διακρίσεις κάνει πολλά βήματα προς τα πίσω. Μέρα με την μέρα οι σεξουαλικές παρενοχλήσεις, οι βιασμοί και οι γυναικοκτονίες αυξάνονται. Οι βασικότερες αιτίες που οδηγούν τους άνδρες στα παραπάνω εγκλήματα κατά των γυναικών είναι η πεποίθηση πολλών ανδρών ότι η σύντροφος τους ανήκει, ενώ ταυτόχρονα επικρατεί η αίσθηση ατιμωρησίας των ενόχων από την πλευρά της δικαιοσύνης και σαφώς το ίδιο το οικογενειακό περιβάλλον όπου μεγάλωσαν. Από την άλλη και η ίδια η πολιτεία δεν παρέχει σε ικανοποιητικό βαθμό τις κατάλληλες δομές υποστήριξης και προστασίας, όπου μπορούν να απευθύνονται τα θύματα. Όλα αυτά, επομένως, συμβάλουν στην καταπάτηση του δικαιώματος των γυναικών περί της σωματικής ακεραιότητας.
Εν κατακλείδι, παρ’ όλο που τις τελευταίες δεκαετίες έχουν γίνει αρκετά και πολύ σημαντικά βήματα προόδου σχετικά με την ισότητα των φύλων, ο αγώνας που πρέπει να καταβάλλουν οι γυναίκες για μια πραγματική ισότητα παραμένει τεράστιος.
Συντάκτης: Κριστιάνα Ντάγια