Με αφορμή την αύξηση του ποσοστού των μαθητών που έχουν υποστεί σχολικό εκφοβισμό ή αλλιώς bullying αλλά και την πρόσφατη αναφορά του θέματος στη Βουλή ,αξίζει να αναφερθούμε σε αυτό το μείζον κοινωνικό πρόβλημα όπου βασανίζει νέους και παιδιά στις μέρες μας . Με τον όρο bullying ορίζεται η βίαιη-απρεπής συμπεριφορά μεταξύ των μαθητών στο χώρο του σχολείου και όχι μόνο αλλά και συνομηλίκων ευρύτερα . Από αυτήν την επίθεση που δέχονται τα θύματα εκφοβισμού απορρέουν διαφόρων ειδών συνέπειες καθοριστικές για το μέλλον τους και την κοινωνική συνοχή . Οι νέοι είναι το μέλλον μια χώρας και για να πετύχει η αρμονική συμβίωση μεταξύ των μελών της πρέπει από πολύ μικρή ηλικία να μαθαίνουν να λειτουργούν με γνώμονα τους την συνεργασία την αλληλεγγύη και την ειρήνη .
Αναλυτικότερα , οι μορφές βίας που μπορεί να υποστεί ένα παιδί ποικίλλουν όπως η λεκτική βία όπου το παιδί μπορεί να υποστεί απρεπής χαρακτηρισμούς , διάδοση ψευδών φημών που αμαυρώνουν την εικόνα του , απειλές κ.α Η σωματική βία όπου είναι και η πιο ευκόλως αντιληπτή από τον περίγυρο παίρνει την μορφή σωματικού χτυπήματος.
Η ψυχολογική βία όπου το θύμα αισθάνεται μειονεκτικά καθώς είτε το υποβιβάζουν, εξευτελίζουν, προσβάλουν, του επιτίθενται με στόχο τους να το κάνουν υποχείριο τους .Η κοινωνική βία όπου το θύμα αισθάνεται κοινωνικώς αποκλεισμένο από διάφορες ομάδες και αισθάνεται αρνητικά συναισθήματα απομόνωσης και μοναξιάς . Η σεξουαλική βία που περιλαμβάνει την μη συναινετική σωματική επαφή και αποτελεί ίσως την πιο επονείδιστη μορφή βίας. Τέλος , το cyber bullying όπου λαμβάνει χώρα στο διαδίκτυο και τις περισσότερες φορές είναι απρόσωπο περιλαμβάνει , απειλητικά μηνύματα , δημοσίευση φωτογραφιών χωρίς την συγκατάθεση του εικονιζόμενου, εκβιασμούς, αυτοκτονικές τάσεις, παραβίαση μέσων κοινωνικής δικτύωσης . Αξίζει να αναφερθεί πως η δίωξη ηλεκτρονικού εγκλήματος έχει συμβάλλει αισθητά στην αντιμέτωπη αυτού του είδους εκφοβισμού.
Οι επιπτώσεις τέτοιων βίαιων συμπεριφορών στα θύματα είναι σημαντικές και δεν πρέπει να περάσουν απαρατήρητες , γιατί σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να καταλήξουν μοιραίες για την ανθρώπινη ζωή. Τα άτομα-θύματα bullying μπορεί να εμφανίσουν ψυχοσωματικά προβλήματα να γίνουν οξύθυμα και να έχουν έντονες εναλλαγές στη συμπεριφορά τους , να μειωθεί η αυτοεκτίμηση και αυτοπεποίθηση τους , να απομονωθούν από τους οικείους τους και αυτοκαταστροφικές τάσεις .Όσον αφορά το χώρο του σχολείου παρατηρείται έντονη άρνηση να πάνε σχολείο και να συμμετέχουν στις διάφορες δραστηριότητες , και απομόνωση στις ώρες εκτός μαθήματος . Επίσης , αξίζει να τονισθεί ότι τις περισσότερες φορές αρνούνται να φανερώσουν τα πειστήρια ότι έχουν πέσει θύματα βίας .
Είναι απαραίτητη η ευαισθητοποίηση των πολιτών, των καθηγητών, των συνομηλίκων για την εξάλειψη ή πρόληψη αυτού του εξόχως ανησυχητικού φαινομένου όπου έχει λάβει γιγαντιαίες διαστάσεις, έχουν παρατηρηθεί ακραίες καταστάσεις όπως η αυτοκτονία του Λευτέρη Γιακουμάκη και όχι μόνο όπου αποτελεί μέχρι και σήμερα ένα από τα πιο τρανταχτά παραδείγματα μοιραίων θυμάτων εκφοβισμού στο πρόσφατο παρελθόν. Όπως είναι άλλωστε γνωστό η σιωπή θεωρείται συνενοχή. Η άμεση αποτροπή τέτοιων παραβατικών συμπεριφορών συμβάλλουν στην εξάλειψη του φαινομένου και στην αρμονική σχολική και μη συμβίωση των νέων .
Σύμφωνα με έρευνα του χαμόγελου του παιδιού ένα στα τρία παιδιά έχει πέσει θύμα σχολικού εκφοβισμού και ένα στα δύο παιδιά έχει παρατηρήσει τέτοιο περιστατικό . Εν έτη 2022 σχεδόν όλοι έχουν υποστεί ανάλογες δυσάρεστες συμπεριφορές στο παρελθόν και ενδεχομένως κάποιοι συνεχίζουν να υπόκεινται σε διαφορετικό πλαίσιο ή κοινωνικό επίπεδο και αντιμετωπίζουν τις ψυχολογικές συνέπειες που έχουν από τα παιδικά τους χρόνια. Με αποτέλεσμα να καταστεί απαραίτητη η διεύρυνση του ποινικού κώδικα με ανανέωση του έχει καταστήσει το bullying πράξη καταλογιστέα στο δράστη του σύμφωνα με το άρθρο 312 του ποινικού κώδικα και τον νόμο 4332/2015 ο θύτης μπορεί να τιμωρηθεί μέχρι και με φυλάκιση τουλάχιστον έξι μηνών . Τα θύματα διαρκώς αυξάνονται για αυτό γίνεται όλο και πιο απαραίτητη η δραστηριοποίηση των γονέων και των δασκάλων .Οι γονείς από την πλευρά τους οφείλουν να είναι συμπαραστάτες στα παιδιά τους να ενημερώνονται και να παρατηρούν την συμπεριφορά τους , ώστε να προλαμβάνουν τέτοιες δυσάρεστες εξελίξεις . Από την άλλη πλευρά οι γονείς των θυτών οφείλουν να συμμορφώσουν τα παιδιά τους να έρθουν σε επικοινωνία μαζί τους και να ζητήσουν ενδεχομένως και την βοήθεια κάποιου ειδικού , ώστε να κατανοήσουν σε βάθος την πηγή του προβλήματος και της εκδήλωσης τέτοια συμπεριφοράς σε άλλους .
Συντάκτης: Μαρία Καρυώτη