Διανύοντας πλέον τον πέμπτο μήνα από την έναρξη της “ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης” κατά την Ρωσία ένα είναι το προφανές, η “επιχείρηση” έχει εξελιχθεί σε έναν βαλτωμένο πόλεμο. Οι προσπάθειες της Μόσχας να καταλάβει εξολοκλήρου την Ουκρανία έχουν αποβεί άκαρπες. Η αρχική επίθεση των πέντε μετώπων, αναγκάστηκε να τροποποιηθεί γρήγορα προκειμένου οι Ρώσοι να μην χάσουν ακόμη και το Ντονμπάς.
Δεδομένου ότι κανείς δεν γνώριζε το επιχειρησιακό σχέδιο του Πούτιν, δεν μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα κατά πόσο έχει επιτύχει τους στόχους του στο πεδίο. Το σίγουρο, όμως, είναι ότι δεν έχει κερδίσει όσα θα ήθελε. Οι αρχικοί του στόχοι θα μπορούσαν να συνοψιστούν σε τέσσερις: Πάγωμα εκδυτικοποίησης της Ουκρανίας, ταπείνωση των Η.Π.Α, καταστροφή της ενότητας του ΝΑΤΟ και αναμόρφωση της αρχιτεκτονικής ασφαλείας. Οι τελευταίοι σαφώς και έχουν αποτύχει, καθώς μετά την υποψηφιότητα προς ένταξη στην Ε.Ε (πράγμα που μπορεί να αργήσει) το βέβαιο είναι ότι η Ουκρανία θα γίνει και μέλος του ΝΑΤΟ. Οι Η.Π.Α επιστρέφουν στο δόγμα της Pax Americana αφού η Δύση προσκολλήθηκε και πάλι σε αυτές για την εξασφάλιση της άμυνας της, ενώ οι προμήθειες LNG έχουν την ιστορικά καλύτερη επίδοση τους. Όσο αφορά την καταστροφή της ενότητας του ΝΑΤΟ, ιδίως μετά την Σύνοδο της Μαδρίτης και την ένθερμη υποδοχή των δύο σκανδιναβικών χωρών (με εξαίρεση τις μικρές αντιδράσεις της Τουρκίας) φαίνεται ότι η συμμαχία είναι πιο δεμένη από ποτέ με σαφή στόχο και λόγο ύπαρξης. Τέλος, σχετικά με την αρχιτεκτονική ασφαλείας μπορεί το ιδανικό της ειρήνης να κλονίστηκε, αλλά οι κυρώσει που τρέχουν αυτήν την στιγμή σε βάρος της Ρωσίας θα έκαναν ακόμη και τον πιο αναθεωρητή να το σκεφτεί διπλά και τριπλά πριν προχωρήσει σε άσκηση βίας κατά της διεθνούς κοινότητας.
Τα συμπεράσματα ήδη από την πρώτη μέρα των επιχειρήσεων δεν μπορούν να χαρακτηριστούν και επιτυχίες για την Μόσχα. Ναι μεν κατέστρεψαν μέσα σε λίγες ώρες την αεράμυνα της Ουκρανίας, ωστόσο η αυτοθυσία των Ουκρανών στο Φιδονήσι προμήνυε ότι η εισβολή δεν θα ήταν εύκολη.
Ο Πούτιν στάθμισε τα δεδομένα και τελικά προχώρησε σε στρατιωτική λύση. Τα πράγματα βέβαια δεν του ήρθαν όπως τα περίμενε, οι Ευρωπαίοι δεν πτοήθηκαν από την εξάρτηση τους σε ενέργεια και στήριξαν αποτελεσματικά την Ουκρανία, ενώ οι ίδιοι οι ουκρανοί δεν έπεσαν στην παγίδα των ρωσικών στρατευμάτων και προετοιμάστηκαν για μάχη αστικού πεδίου, όπου ο ανταρτοπόλεμος φαίνεται ότι τους ευνόησε αφού οι ρωσικές απώλειες τόσο σε άρματα όσο και σε άντρες ανήλθαν σε χιλιάδες, ενώ η παρέλαση στο κέντρο του Κιέβου παρέμεινε όνειρο. Το αρχικό σχέδιο τροποποιήθηκε και επικεντρώθηκε στις ανοιχτές πεδιάδες του Ντονμπάς προκειμένου να αποσυμφορηθούν οι απώλειες. Και πάλι όμως τα πλήγματα στους Ρώσους ήταν σημαντικά. Τα χτυπήματα σε Ρώσους εισβολείς ξεκίνησαν με απώλειες επιφανών Ρώσων στρατηγών από ελεύθερους σκοπευτές και κορυφώθηκαν με την βύθιση της Ρωσικής ναυαρχίδας Moskva. Το πλοίο μπορεί επιχειρησιακά να μην ήταν από τα πιο εξελιγμένα, η φήμη του όμως ήταν τεράστια, όσο και ο σάλος που προκάλεσε η βύθιση του.
Σύμφωνα με πηγές του Βρετανικού Υπουργείου άμυνας οι Ρωσικές απώλειες ανέρχονται πλέον σε 50.000 στρατιώτες και 1700 άρματα μάχης. Η καταστροφή των πιο σύγχρονων αρμάτων Τ-72Β3 και Τ-72, αναγκάζει του Ρώσους να βγάζουν από την αποθήκη τα παλαιότερα Τ-62, ενώ η αδυναμία υπεράσπισης τους θέτει υπό αμφισβήτηση την βιωσιμότητα του πολέμου.
Η βαλτώδης κατάσταση που αντιμετωπίζουν τα Ρωσικά στρατεύματα στην Ουκρανία θυμίζει την κατάσταση που αντιμετώπισαν τα ιταλικά κατά της Αιγύπτου και της Ελλάδας στον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο. Ομοίως με τον Πούτιν τώρα, έτσι και ο Μουσολίνι έθετε μεγαλεπήβολα σχέδια με τις αποτυχίες στο πεδίο να τον διαψεύδουν. Η κατάσταση στο Ντονμπάς θυμίζει τις μάχες στα ελληνοαλβανικά σύνορα όταν οι μικρότερες και λιγότερο εξοπλισμένες Ελληνικές δυνάμεις απώθησαν τους Ιταλούς βαθιά στο αλβανικό έδαφος. Παρόλο, που ,ακόμη, δεν έχουμε δει απώθηση πίσω από τα Ουκρανό-Ρωσικά σύνορα, οι απώλειες θυμίζουν την αντίστοιχη Ιταλική συντριβή. Στην περίπτωση των δύο δικτατόρων ο παρονομαστής είναι κοινός. Οι ελάχιστες στρατιωτικές επιτυχίες τόσο στην περίπτωση του Πούτιν στην Γεωργία το 2008, όσο και του Μουσολίνι κατά της Αλβανίας θόλωσε την κρίση τους, κάνοντας τους να πιστεύουν ότι οι νίκες αυτές μπορούν να επαναληφθούν ξανά. Δεν έλαβε υπόψιν όμως, την υπαρξιακή κρίση που αντιμετωπίζει ο αμυνόμενος και την ύψιστη μάχη περί βωμών και εστιών αλλά και τον ελλιπή εξοπλισμό των στρατευμάτων τους. Ούτε βέβαια την κατάσταση των δύο χωρών. Η Ουκρανία τώρα (όπως και η Ελλάδα τότε) βρίσκεται σε συνεχή πολεμική προετοιμασία(τουλάχιστον από το 2014), ενώ σε αυτήν πρέπει να υπολογιστεί και η βοήθεια που λαμβάνει σε σύγχρονο νατοϊκό οπλισμό.
Δεδομένης της κατάστασης του πολέμου το μέλλον του Πούτιν παραμένει μάλλον αβέβαιο. Τόσο το πολιτικό όσο και το υπαρξιακό, καθώς η μεταβολή της εξουσίας σε υβριδικά καθεστώτα δεν γίνεται πάντοτε ειρηνικά. Προς στιγμήν, δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι ο Ρώσος Πρόεδρος κινδυνεύει άμεσα. Ωστόσο, όταν πιά και οι κυρώσεις θα αρχίσουν να τον περιορίζουν οικονομικά θα αναγκαστεί να περιορίσει τις κρατικές δαπάνες. Τότε είναι που οι εξεγέρσεις θα πληθαίνουν. Πριν την εισβολή (αλλά και κατά την διάρκεια της) ένα αρκετά μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού στήριξε τον Πούτιν. Αυτό έγινε κυρίως υπό τον φόβο της καταστολής (σύμφωνα με μια δημοσκόπηση του Levada Center το 58% φοβάται την σύλληψη) αλλά και της υψηλής δημοτικότητας που απολαμβάνει ο ίδιος στο εσωτερικό του καθ’ όλη την διάρκεια της θητείας του. Η φήμη του αυτή προϊόν των πρώτων επιτυχιών, όπως αυτές μεταφράστηκαν μετά την σταθεροποίηση της διαδικασίας μετάβασης από την κραταιά ΕΣΣΔ στην σύγχρονη Ρωσία, όσο και της καλλιέργειας του νοσταλγικού εθνικισμού του παρελθόντος, ξέρει ότι δεν θα κρατήσει για πάντα αν η κατάσταση στην Ουκρανία οδηγηθεί σε παρατεταμένη σύγκρουση με τις απώλειες να αυξάνονται. Γνωρίζει ότι η οικονομική μοίρα της Ρωσίας δεν αντέχει τις ήττες, (όπως δεν άντεχε και η ίδια η Σοβιετική Ένωση όταν μετά την ήττα στο Αφγανιστάν διαλύθηκε). Επομένως, το διακύβευμα είναι μια γρήγορη νίκη στο πεδίο, όσο και μια σταδιακή προσέγγιση με την Δύση της οποίας η αγορά είναι απαραίτητη για την τρωτή οικονομικά Ρωσία. Αλλιώς η καταστολή δεν θα πετυχαίνει πάντα τον στόχο της και είναι πολύ πιθανό ο Πούτιν να έχει το ίδιο τέλος με τον Μουσολίνι.
Συντάκτης: Φώτης-Νεκτάριος Αναστασόπουλος