Τον Σεπτέμβριο του 2013 το Τόκιο κέρδισε την υποψηφιότητα για την διεξαγωγή των θερινών Ολυμπιακών Αγώνων του 2020 με τον πρωθυπουργό της Ιαπωνίας Abe να δηλώνει πιο ευτυχισμένος ακόμα και από όταν εξελέγη. Διοργανώνοντας τους αγώνες η χώρα ήθελε να αποδείξει την «αναγέννηση» της έπειτα από την τριπλή καταστροφή του 2011 στην Φουκουσίμα (σεισμός, τσουνάμι και πυρηνική καταστροφή), προβάλλοντας την οικονομική ανάκαμψη και την πολιτική σταθερότητα που είχε επιτευχθεί. Οι φιλοδοξίες για τους αγώνες ήταν μεγάλες και ο αριθμός τουριστών που θα επισκεπτόταν την χώρα προβλεπόταν να σπάσει κάθε ρεκόρ.

Όμως, ακόμα και ο μεγαλύτερος αντιτιθέμενος προς τους αγώνες δεν θα μπορούσε να φανταστεί την ζημιά που θα επερχόταν με την εμφάνιση του κορονοϊού. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες ανάμεσα σε άλλες πολιτιστικές και αθλητικές διοργανώσεις χρειάστηκε να αναβληθούν προσθέτοντας 2.8 δισεκατομμύρια δολάρια στο ήδη τεράστιο κόστος, το οποίο έφτασε τα 15.4 δισεκατομμύρια δολάρια.

Τελικά, για την προστασία των αθλητών και του τοπικού πληθυσμού από τον ιό αποφασίστηκε να γίνουν οι αγώνες τον Ιούλιο του 2021 (ένα χρόνο αργότερα) χωρίς θεατές αλλά και τουρίστες σε ολόκληρη την χώρα. Αυτή η απόφαση από τη μία θα απέτρεπε την περαιτέρω εξάπλωση του covid, ταυτόχρονα όμως θα αποτελούσε σοβαρό πλήγμα για τα οικονομικά οφέλη από αυτούς.

Η μεγαλύτερη απώλεια εσόδων προήλθε από την απουσία τουριστών εξαιτίας της απαγόρευσης εισόδου στην Ιαπωνία, αφού στις αρχές του Ιουλίου λίγες μέρες πριν την έναρξη της διοργάνωσης, είχε εμβολιαστεί πλήρως μόλις το 17% του συνολικού πληθυσμού. Έτσι, σύμφωνα με το JTB Tourism Research and Consulting Co. ενώ τον Αύγουστο του 2019 ο αριθμός ξένων επισκεπτών στην χώρα άγγιζε τα 2.6 εκατομμύρια, τον ίδιο μήνα το 2021 με τους αγώνες να βρίσκονται σε εξέλιξη οι τουρίστες δεν ξεπέρασαν τους 26 χιλιάδες! Το πλήγμα για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις εστίασης και τουρισμού που τα προηγούμενα χρόνια είχαν επενδύσει μεγάλα ποσά για την καλύτερη εξυπηρέτηση του «κύματος» ξένων τουριστών που θα ερχόταν ήταν τεράστιο. Τα έσοδα από τις δαπάνες των τουριστών για την διαμονή, την σίτιση και την μετακίνηση στις 17 μέρες των Ολυμπιακών Αγώνων ήταν πολύ λιγότερα από το ποσό των 2 δισεκατομμυρίων δολαρίων που είχε προβλεφθεί υπό τις φυσιολογικές συνθήκες τέλεσης των αγώνων.

Η απουσία θεατών στα γήπεδα στοίχισε επίσης ακριβά στην διοργάνωση για δύο λόγους. Τα συνολικά εισιτήρια που θα διατίθονταν για την παρακολούθηση των αγώνων αρχικά ήταν 7.8 εκατομμύρια, αριθμός που θα έφτανε τα  9 εκατομμύρια λόγω αυξημένης ζήτησης. Τα εισιτήρια αυτά αντιστοιχούσαν σε περίπου 820 εκατομμύρια δολάρια, τα οποία λόγω της απόφασης της επιτροπής για κεκλεισμένες θύρες ακυρώθηκαν, με τα χρήματα να επιστρέφονται στον κόσμο. Παράλληλα, η απουσία θεατών επηρέασε αρνητικά και ορισμένους από τους σπόνσορες, στερώντας ξανά χρήματα από τη διοργάνωση. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της Toyota η οποία αν και ένας από τους σημαντικότερους σπόνσορες επέλεξε να μην διαφημιστεί στην τελετή έναρξης και να μην προβάλλει διαφημίσεις που να σχετίζονται με το αθλητικό γεγονός στην εγχώρια αγορά μη θέλοντας να συνδέσει το όνομα της με την διεξαγωγή των αγώνων εν μέσω της πανδημίας.

Η τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων χωρίς την παρουσία θεατών. πηγή εικόνας:usatodayΑν και το μεγαλύτερο μέρος του κόστους της διεξαγωγής των Ολυμπιακών Αγώνων λόγω των δυσμενών συνθηκών που προαναφέρθηκαν δεν θα μπορέσει να καλυφθεί τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα, οικονομικά κέρδη έχουν ήδη αρχίσει να διαφαίνονται. Τα στάδια που κατασκευάστηκαν για τους αγώνες σε ολόκληρη την επικράτεια με σημαντικότερο από αυτά το «Νέο Εθνικό Στάδιο» θα φιλοξενήσουν μελλοντικές αθλητικές διοργανώσεις και πολιτιστικές εκδηλώσεις αποφέροντας σημαντικά κέρδη στην οικονομία. Ακόμα, το ολυμπιακό χωριό στο Τόκιο που φιλοξενήθηκαν  οι αθλητές κατά την διαμονή τους στην χώρα,  περιέχει πάνω από 4.000 οικήματα τα οποία μετά την ανακαίνιση τους θα πωληθούν στον κόσμο με τις τιμές να ξεκινούν στα 445.000 δολάρια. Άρα λοιπόν, με την σωστή διαχείριση των υποδομών οικονομικά οφέλη μπορούν να υπάρξουν.

Όπως έγινε αντιληπτό από τα γεγονότα, η Ιαπωνία, μια χώρα που είναι γνωστή για την ψυχραιμία και την ετοιμότητα της απέναντι σε φυσικές καταστροφές εξαιτίας του υψηλού βαθμού σεισμικότητας που επικρατεί σε αυτήν, βρέθηκε απροετοίμαστη μπροστά σε μία υγειονομική κρίση έχοντας παράλληλα το «βάρος» της διεξαγωγής των Ολυμπιακών Αγώνων. Μπορεί τελικά η διοργάνωση να μην  έλαβε υπόσταση με τον τρόπο που οι διοργανωτές είχαν σχεδιάσει, είναι όμως σίγουρο πως η προσπάθεια που καταβλήθηκε υπό τις έκτακτες συνθήκες που επικρατούσαν ήταν η μέγιστη δυνατή. Οι Αγώνες διεξήχθησαν ομαλά και παράλληλα δεν υπήρξε επιδείνωση στο υγειονομικό κομμάτι. Το οικονομικό κόστος μπορεί να ήταν μεγάλο και τα οικονομικά οφέλη ελάχιστα σε σχέση με τα αναμενόμενα, όμως φαίνεται πως η χώρα βρίσκεται ήδη σε τροχιά θετικών οικονομικων αποτελεσμάτων.

Εάν το Τόκιο αλλά και γενικότερα η Ιαπωνία καταφέρει και εκμεταλλευτεί τις δημόσιες και ιδιωτικές υποδομές που κατασκευάστηκαν για τους Αγώνες και τις χρησιμοποιήσει μετά την πανδημία για να προσελκύσει τουρίστες και αθλητικά γεγονότα, μακροπρόθεσμα η χώρα θα βγει κερδισμένη. Ο χρόνος θα δείξει αν η διεξαγωγή των Ολυμπιακών Αγώνων του 2020 ήταν τελικά η σωστή επιλογή.

 

Συντάκτης: Γιώργος Πρωτόπαπας