Η Μέση Ανατολή αποτελεί διαχρονικά ένα πεδίο γεωπολιτικών ανταγωνισμών, όπου συγκρούονται συμφέροντα παγκόσμιων και περιφερειακών δυνάμεων. Στο πλαίσιο αυτό, η σχέση μεταξύ του Ιράν και των Χούθι στην Υεμένη έχει ιδιαίτερη σημασία, καθώς επηρεάζει τη σταθερότητα της περιοχής και τη διεθνή ναυσιπλοΐα. Οι Χούθι, ένα σιιτικό ένοπλο κίνημα, έχουν λάβει σημαντική υποστήριξη από το καθεστώς τηςΤεχεράνης, γεγονός που ενισχύει τη στρατηγική θέση του Ιράν στον ευρύτερο γεωπολιτικό χάρτη.
Από τον Νοέμβριο του 2023, η ένταση στην Ερυθρά Θάλασσα έχει αυξηθεί κατακόρυφα λόγω των επιθέσεων των Χούθι σε εμπορικά πλοία και των επιθέσεών τους εναντίον του Ισραήλ. Αυτές οι ενέργειες έχουν προκαλέσει παγκόσμια ανησυχία, καθώς επηρεάζουν τη διεθνή οικονομία και τις ισορροπίες ισχύος στην περιοχή.
Η Άνοδος των Χούθι και ο Ρόλος του Ιράν
Οι Χούθι προέρχονται από τη ζαϊντίτικη σιιτική μειονότητα της Υεμένης και εξελίχθηκαν σε ένα ισχυρό ένοπλο κίνημα κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου στη χώρα. Από το 2015, όταν η Σαουδική Αραβία ηγήθηκε στρατιωτικής επέμβασης εναντίον τους, οι Χούθι έχουν στραφεί ακόμη πιο έντονα προς το Ιράν, το οποίο τους παρέχει στρατιωτική και τεχνολογική υποστήριξη.
Το Ιράν, μέσω αυτής της συνεργασίας, ενισχύει την παρουσία του στην περιοχή και αποκτά επιρροή στα Στενά του Μπαμπ ελ Μαντέμπ, ένα από τα σημαντικότερα περάσματα παγκόσμιας ναυσιπλοΐας. Με τον τρόπο αυτό, η Τεχεράνη μπορεί να πιέζει τις δυτικές δυνάμεις και τους αντιπάλους της στον Κόλπο, όπως η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Οι Επιθέσεις των Χούθι και η Αντίδραση της Δύσης
Από τα τέλη του 2023, οι Χούθι έχουν εντείνει τις επιθέσεις τους εναντίον του Ισραήλ, χρησιμοποιώντας πυραύλους και drones, με το πρόσχημα της αλληλεγγύης προς τους Παλαιστίνιους στη Γάζα. Παράλληλα, στοχεύουν εμπορικά πλοία που θεωρούνται συνδεδεμένα με το Ισραήλ ή δυτικές χώρες. Αυτό έχει οδηγήσει σε σημαντικές διαταραχές στις θαλάσσιες μεταφορές και έχει αυξήσει το κόστος ασφαλιστικής κάλυψης για τα πλοία που διέρχονται από την περιοχή.
Η διεθνής κοινότητα έχει αντιδράσει έντονα σε αυτές τις επιθέσεις. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Μεγάλη Βρετανία έχουν εξαπολύσει αεροπορικές επιδρομές εναντίον θέσεων των Χούθι, ενώ η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει δρομολογήσει αποστολή ναυτικής προστασίας στην Ερυθρά Θάλασσα. Παρά τις πιέσεις, οι Χούθι συνεχίζουν τις επιθέσεις, ενισχύοντας την εικόνα τους ως «αντιστασιακό» κίνημα απέναντι στη Δύση και τους συμμάχους της στην περιοχή.
Η Ιδεολογική Διάσταση και η Αντι-Δυτική Ρητορική
Ένα κρίσιμο στοιχείο της σχέσης Ιράν – Χούθι είναι η κοινή ιδεολογική τους βάση. Οι Χούθι υιοθετούν μια έντονα αντι-αμερικανική και αντι-ισραηλινή ρητορική, εναρμονισμένη με τη στρατηγική του Ιράν, το οποίο προωθεί ένα «άξονα αντίστασης» ενάντια στις ΗΠΑ, το Ισραήλ και τις αραβικές μοναρχίες του Κόλπου.
Η ιδεολογία αυτή δεν είναι μόνο ένα εργαλείο προπαγάνδας αλλά και ένας μηχανισμός στρατολόγησης νέων μαχητών. Με την υποστήριξη του Ιράν, οι Χούθι έχουν αποκτήσει εξελιγμένα οπλικά συστήματα, όπως βαλλιστικούς πυραύλους και drones μεγάλης εμβέλειας, τα οποία χρησιμοποιούν τόσο για επιθέσεις εντός της Υεμένης όσο και κατά περιφερειακών στόχων.
Ιράν και Χούθι: Μια Συμμαχία που Διαμορφώνει τη Μέση Ανατολή
Η σχέση μεταξύ του Ιράν και των Χούθι αποτελεί μια στρατηγική συνεργασία με βαθιές γεωπολιτικές και ιδεολογικές ρίζες. Το Ιράν χρησιμοποιεί τους Χούθι ως έναν κρίσιμο μοχλό πίεσης στην περιοχή, ενισχύοντας τη θέση του απέναντι στη Σαουδική Αραβία και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Από την άλλη πλευρά, οι Χούθι εκμεταλλεύονται την ιρανική στήριξη για να διατηρήσουν την κυριαρχία τους στην Υεμένη και να προωθήσουν την ατζέντα τους.
Ωστόσο, η συνεχιζόμενη αστάθεια στην Ερυθρά Θάλασσα και η διαρκής σύγκρουση στην Υεμένη έχουν σοβαρές επιπτώσεις όχι μόνο για τις εμπλεκόμενες χώρες αλλά και για την παγκόσμια οικονομία. Η διατάραξη της ναυσιπλοΐας και οι εντάσεις στη Μέση Ανατολή ενδέχεται να οδηγήσουν σε κλιμάκωση της κρίσης, κάτι που θα μπορούσε να έχει απρόβλεπτες συνέπειες.
Παρότι η στρατηγική συνεργασία Ιράν – Χούθι είναι επωφελής για τα συμφέροντα των δύο πλευρών, ενισχύει έναν φαύλο κύκλο αστάθειας και συγκρούσεων, ο οποίος καθιστά δύσκολη την επίτευξη μακροπρόθεσμης ειρήνης στην περιοχή. Αν η διεθνής κοινότητα δεν βρει αποτελεσματικούς τρόπους για να μειώσει τις εντάσεις και να προωθήσει μια πολιτική λύση, η κατάσταση ενδέχεται να επιδεινωθεί περαιτέρω, με ανεξέλεγκτες συνέπειες για τη Μέση Ανατολή και τον κόσμο.
Συνολικά, η συνεργασία μεταξύ Ιράν και Χούθι αντικατοπτρίζει μια στρατηγική συμμαχία που στοχεύει στην προώθηση των γεωπολιτικών τους συμφερόντων στην περιοχή, επηρεάζοντας τις ισορροπίες δυνάμεων και προκαλώντας ανησυχίες στη διεθνή κοινότητα.
Συντάκτης: Ιωάννα Γιαννούλα
Πηγές:
Οι απόψεις που αναφέρονται στο κείμενο είναι προσωπικές του αρθρογράφου και δεν εκφράζουν απαραίτητα τις θέσεις του What Politics Means και της συντακτικής ομάδας.
Απαγορεύεται η αναδημοσίευση του άρθρου από άλλες ιστοσελίδες χωρίς άδεια του What Politics Means. Επιτρέπεται η αναδημοσίευση των δύο έως τριών πρώτων παραγράφων με την προσθήκη ενεργού link για την ανάγνωση της συνέχειας στο What Politics Means. Οι παραβάτες θα αντιμετωπίσουν νομικά μέτρα.
